Page 63 - 7meta_mat
P. 63

Rasyonel Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemi

          Rasyonel Sayılarla İşlemler                                                              Öğreten Sorular




                                                          Altın Bilgiler
           Rasyonel sayılarla toplama ve çıkarma yapılırken önce paydalar eşitlenir. Sonra paylar toplanıp-çıkarılıp paya yazılır, eşit olan
           payda paydaya yazılır. Toplama işleminin değişme, birleşme, etkisiz eleman ve ters eleman özellikleri vardır.

                 Değ şme Özell ğ           B rleşme Özell ğ           Etk s z Eleman              Ters Eleman
                  a  +  c  =  c  +  a  a  +  c  +  e  =  a  +  c  +  e   a  + 0 =  a              a  + –  a  = 0
                  b   d   d   b        b   d    f   b    d   f          b       b                b     b

             Örnek                                                 Örnek
           - 2  4   işlemini yapalım.                               3
            3  + 5                                               3 -  işleminin sonucunun toplama işlemine göre tersini
                                                                    7
            Çözüm                                                bulalım.

           Paydaları eşitleyelim.                                 Çözüm
                                                                    3   3   3  21   3   18
           - 2  +  4  =  - 10  +  12  =  - 10 + 12  =  2         3 -  7  =  1  - 7  =  7  -  7  =  7
            3   5    15   15      15      15                            (7)
            (5)  (3)
                                                                 18  ’nin toplama işlemine göre tersi  - 18  ’dir.
                                                                  7                            7




          1.  Aşağıda verilen işlemlerin sonuçlarını bulunuz.

                                                                                        ÷ ç
          a)  3  +  7  =                     b)  2 +  7  =                       c)  æ -  3  öæ  9  ö ÷ ç  ÷ ç  =
                                                                                         ++
                                                                                        ÷ ç
             5  5                               4  20                                   ÷ ç  øè 10 ÷ ÷  ø ÷ ç è 15
                                                                                       æ
                                                      æ
                 æ1
                                                                                       ç
                                                      ç
                 ç
          d)  2  +- ÷ ö 1 ÷  =                  æ  ç  ç  -1  ö 3 ÷ e)  ÷  +-2  ö 1 ÷  ÷  =  f)  4 +-3  1 ö  ÷ ÷  =
                 ç
                                                                                       ç
                                                      ç
                 ç è8  ÷ ÷ ø 4                  ç   ÷  ø 8  ç è  è  ÷ ÷  ÷  ø 4        ç è  6 ÷ ÷ ø
             æ   ö  ÷ ç g)  æ 7  ö  ÷ ç  æ3  8  ö  ÷ ç  æ  1 öæ 7 öæ 1 ö ÷ ç     ı)     2       1
                                                          ÷ ç
                                                    ÷ ç h)
                                                     +- ÷ ç
                                                           +- ÷ ç
                                                                                        3
             è  -  ÷ ç  + ç ÷ ç  ÷  ø  ÷ ç ø  +-  ÷ ç ÷ ÷  ÷  ÷ ç è 12  ø 15  =  è -2  4 ÷ ç  ÷ ç  øè 5 ÷ ÷  øè 8 ÷ ç  ÷ ÷ ç  ø =  e 2 - o +d 1 - n  =
                                                                                                2
                       è5
          2.  Aşağıda verilen toplama işlemlerinde   yerine gelmesi gereken sayıları bulunuz.
            3                                                                     æ9  ö 5 ÷  9
                                                                                  ç
          a)  +   =  0 ise  =                                              b)   +- ÷ ÷ ÷ =  +  ise  =
                                                                                  ç
            7                                                                     ç è8  ø 4  8
            é  ö 2  æ  ö  ùæ  ö 1  é æ 5  ö 5  æ  ö 1  ù æ                            -8
          c)   ÷ ç  ÷ ç  +- ÷ ç  ÷ ç ê  ÷ ÷ ê  ú - ÷ ç  ÷ ç  ÷ ç  = +  ÷ ç  +-  ÷ ç ê +-  ÷ ç  ú - ÷ ç ÷ ç è 3  ise  =  d)  +  = 0  ise  =
            ë  ø     ø  ÷ ç è  û  ÷ ú  ë  ÷ ç ø 12  ø 7  è  ÷ ç è  ÷ ÷ ê è 7  ø 12  ú  û  7







                                                              63
   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68