Page 164 - 8meta_fen
P. 164

MADDENİN ISI İLE ETKİLEŞİMİ

                                                                                                      Öğreten Özet




            ➢  Kesilip güneş altına bırakılan karpuzun yüzeyindeki su buharlaşırken karpuzdan ısı alır. Karpuz ısı kaybettiği için soğur.
            ➢  Terlediğimizde derimizin üzerine çıkan su tanecikleri buharlaşırken vücudumuzdan ısı alır. Vücudumuz ısı kaybettiği için
               vücut sıcaklığımız düşer.
            ➢  Denizden çıktığımızda üzerimizdeki su tanecikleri buharlaşırken vücudumuzdan ısı alır. Vücudumuz ısı kaybettiği için
               vücut sıcaklığımız düşer ve üşüdüğümüzü hissederiz. Kuruduğumuz zaman üşüme hissi de biter.
            ➢  Buzdolabından çıkardığımız şişelerin ve kavanozların dış yüzeyinde su damlacıkları oluşur. Su damlacıklarının oluşmasının
               nedeni, gaz hâlindeki su moleküllerinin yoğunlaşmasıdır. Soğuk ortamdan sıcak ortama geçen şişenin ya da kavanozun
               soğuk yüzeyine çarpan havadaki su buharı yoğunlaşır ve su damlacıkları meydana gelir.
            ➢  Çok soğuk günlerde meyve- sebze depolarına ve seralara ağzı açık kaplarda sular konulur. Kaptaki su donarken ortama ısı
               verir ve bu sayede meyve - sebzeler ile seralardaki ürünlerin donması önlenmiş olur.




                       o
            Aşağıda -20  C sıcaklığındaki bir buzun ısıtılması sırasında gerçekleşen olaylar gösterilmiştir.
                  Başlangıç    4. dakika   8. dakika   12. dakika   16. dakika  20. dakika  22. dakika  34. dakika

                    Buz          Buz        Buz+su        Su          Su          Su          Su       Su + buhar
                                                                                                            o
                                  o
                                               o
                                                                       o
                                                                                    o
                                                          o
                      o
                                                                                                o
                   - 20  C      0  C          0  C       0  C        40  C       80  C       100  C      100  C
                 SICAKLIK ARTIŞI            ERİME                      SICAKLIK ARTIŞI           KAYNAMA
            Gerçekleşen bu olayın grafikle gösterimi (ısınma grafiği) aşağıdaki gibi olacaktır.

                  Sıcaklık ( °C)                                           Çizilen grafiğe göre madde;
                                                      V                    I. zaman aralığında:   Katı
                                               IV                          II. zaman aralığında:   Katı + Sıvı
              100
                                                                           III. zaman aralığında:  Sıvı

                                                                           IV. zaman aralığında:  Sıvı + Gaz
                                   III                                     V. zaman aralığında:   Gaz

                                                                           hâllerinde bulunur.
                           II
                0                                             Zaman
                    I  4      12           22      34
               -20






           öĞRETEN NoTLARIM











                                                                164
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169