Page 119 - 8meta_tur

PARAGRAFIN ANLATIM ÖZELLİKLERİ

Öğreten Etkinlikler

Metin Karşılaştırma:
Birden fazla metnin konu, ana düşünce, içerik, dil ve anlatım özellikleri bakımında benzer veya farklı yönleriyle değerlendirilme-
sidir. Bazı metinler içerik bakımından karşılaştırılırken bazıları dil ve anlatım özellikleri bakımından karşılaştırılır.

ÖRNEK:
Hentbol, sporcuların topu ellerini kullanarak yerde sektirdikleri ve birbirlerine pas attıkları spordur. Topu ellerinde en çok 3 saniye
tutabilirler. Yedişer kişilik 2 takımla oynanır. Amaç, rakip takımın kalesine gol atmaktır. 60 dakikalık sürede en çok gol atan takım
kazanır. Kaleci dışındaki sporcular, kalenin çevresindeki 6 metre yarıçaplı ceza sahasına giremez. Bu yüzden ceza sahası çizgisinin
dışından zıplayarak, havadayken kaleye yaklaşıp gol atmaya çalışırlar.

Voleybol, sporcuların topu ellerini kullanarak file üzerinden rakip sahaya atmaya çalıştıkları spordur. Altışar kişilik iki takımla
oynanır. Amaç, topu filenin üzerinden geçirip rakip takımın sahasına atarak karşılayamamalarını sağlamaktır. Sporcular avuç içi,
bilek içi, parmak uçları ve yumrukla topa vurur. 5 setten 3’ünü alan takım kazanır. Sporcuların bazı vuruşlarında topun hareket
hızı saatte 120 kilometreye kadar ulaşabilir.

Bu metinlerde sözü edilen sporların,
Ortak Yönleri: Farklı Yönleri:
Takım hâlinde oynanır. Hentbolda takımlar yedişer, voleybolda altışar kişiden oluşur.
Topla oynanır. Hentbolda gol atan sayı kazanır, voleybolda “gol” kavramı yoktur.
Sporcular ellerini kullanırlar. Hentbol iki devre hâlinde voleybolsa 5 set olarak oynanır.

Dil ve Anlatım Özellikleri:
Paragraflar dil ve anlatım özellikleri bakımından; deyimler, öznellik-nesnellik, anlatım biçimleri, düşünceyi geliştirme yolları, söz
sanatları, neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul-sonuç cümlelerinin kullanımı gibi pek çok yönden değerlendirilebilir. Bu bakımdan
anlam bilgisiyle ilgili her konuya hakim olmak gerekir.

ÖRNEK:
Bazı canlı türleri olumsuz ortam koşullarıyla karşılaştıklarında yaşamsal faaliyetlerini neredeyse durdurabilir. Tıpkı tekerlekli
hayvanın binlerce yıl yaptığı gibi. Rusya’da bulunan bir araştırma enstitüsünden bilim insanları, Sibirya bölgesinden aldıkları bir
buz örneği içerisinde yaklaşık 24.000 yıldır uyuyan bir tekerlekli hayvan buldu. Tatlı sularda yaşayan tekerlekli hayvan, mikroskobik
boyutlarda bir canlı. Donmuş hayvanın laboratuvar ortamında uyandırılarak yaşamına geri döndüğü ve hatta çoğalabildiği
belirtildi. Bilim insanları, tekerlekli hayvanın bu kadar uzun süre sonra uyandırılabilmesinde etkili olan biyolojik mekanizmasının
nasıl çalıştığını araştırıyor. Bu çalışmadan elde edilebilecek bilgilerin daha büyük organizmaların hücrelerini olumsuz koşullara
karşı korumakta kullanılabileceği düşünülüyor.

Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri:
• Karşılaştırma yapılmıştır.
• Örneklemeden yararlanılmıştır.
• Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.
• Nesnel ifadelere yer verilmiştir.
• Bir tahminden söz edilmiştir.

ÖĞRETEN NOTLARIM

119