Page 150 - 8mod_tur

TEST Parçada Anlam
9 Metin Türleri

4. Montaigne, ünlü “Denemeler” adlı kitabına yazdığı ön sözde şöyle demişti: “Bu bir iyi niyet kitabıdır okuyucu.
Kişisel ve kendine özel bir amaçtan başka bir şey gütmediğini sana en başından söylüyor. Ne sana hizmet
etmeyi düşündüm ne de ünlü olmayı, zaten böyle bir şey yapmaya da gücüm yetmez.” Buradan da anlaşılıyor
ki denemeler iddialı olmayan, ispat kaygısı taşımayan; temel anlamda insan doğallığına dayanan eserlerdir.

Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi deneme türünde yazılmış bir metne ait olabilir?
A) Türkiye’de değişik kültür yapısıyla tanınan ve haklı olarak “Kültür ve Hoşgörü Kenti” diye adlandırılan Hatay’ı, onun
değerlerini yakından tanıtmaya çalışan kitap, gerçekten önemli bir eksiği kapamıştır.

B) Batı ve Orta Avrupa Türkoloji merkezlerinin önde gelenlerinden biri Macaristan’dadır. Bir yandan eski çağlardaki Orta
Asya topraklarında yaşanılan ortak tarih ve kültür bağlarının iyi bilinip değerlendirilmesi, diğer yandan Osmanlı Devleti
ile 16. yüzyılda karşılıklı gelişen ilişkiler, Macaristan’da Türk dili, edebiyatı, tarihi ve halk bilimi ile ilgili araştırmaların 19.
yüzyıldan itibaren çoğalmasını sağlamıştır.
C) Bu söylediklerimin kendimi de kötülemek olduğunu biliyorum. Benim işime gelmiyor diye sizden doğruyu saklayayım
da işime gelecek doğrular mı uydurayım? Üstüne başına bakmayan, kendine bir çekidüzen vermeye özenmeyen adam
gerçekten medenî bir adam değildir.
D) Kendimi kaptırmamaya çalıştığım çocukça, yakışıksız bir huyumuz vardır: Dertlerimizle dostlarımızı acındırmak, kendi-
mize vah vah dedirtmek. Başımıza gelenleri büyütür, şişirir, karşımızdakini ağlatmak isteriz neredeyse. Başkalarını kendi
dertleri karşısında soğukkanlı gördük mü överiz ama soğukkanlılığı bizim dertlerimize karşı gösterdiler mi darılır, kızarız.

5.  Makalede yazar görüşlerini kanıtlama,
okuyucuya kabul ettirme çabasındadır
ancak fıkra (köşe yazısı) yazarının yazdık-
larını ispatlama kaygısı yoktur.

 Fıkra (köşe yazısı), günübirlik meseleleri
ele alır fakat makalede böyle bir durum
söz konusu değildir.

Bu karşılaştırmaya göre aşağıdakilerden hangisi bir fıkradan (köşe yazısı) alınmış olabilir?
A) Araştırmanın nicel ya da nitel olmasına göre farklılık gösteren geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, araştırmalarda hassasi-
yetle üzerinde durulması gereken önemli bir noktadır. Araştırma sürecinin her bir adımı raporlaştırılmalı, araştırmacılar
tarafından sürekli kontrol mekanizması kurulmalı, araştırma sürecinde iki matematik eğitimi ve bir ölçme ve değerlen-
dirme uzmanının görüşleri alınmalıdır.
B) Dünya üzerindeki canlı yaşamının devamını sağlayan temel unsur ekolojik dengedir. Bu dengenin bozulmasına ya da
yok olmasına büyük ölçüde insan faaliyetleri neden olmaktadır. İnsanoğlunun doğa ile olan ilişkisi evrendeki var oluşu
ile yaşıt olup ondan faydalanma çabaları ile başlayan bu ilişki zamanla ona üstünlük kurma çabalarına dönüşmüştür.

C) Her gün binlerce haber akıp gider gözlerimizin önünden. Gazetelerde, ajanslarda, internet sitelerinde ve sosyal medya
hesaplarında akıp giden bu haberler her gün yenilenir. Çok kısa süre sonra bunların büyük çoğunluğu hiç hatırlanmaz
olur. Ben bugün bunların arasından seçtiğim ve unutulmaması gereken bazı haberlere yer vereceğim.
D) Bilimsel yazım, alıcıya açık bir sinyalin iletilmesidir. Sinyalin kelimeleri, mümkün olduğu kadar açık, basit ve iyi sıralanmış
olmalıdır. Bilimsel yazımda süslemeye yer de gerek de yoktur. Bilim en basit ifadeyle, belli anlamları olan kelimelerden
başka herhangi bir şeyle iletişim kurulamayacak kadar önemlidir.

150