Page 213 - 8mod_tur

TEST Anlatım Bozuklukları
3 Diğer Yapısal Anlatım Bozuklukları

1. İçinde fiilimsi bulunan bazı cümlelerde yüklem ile fiilimsi çatı bakımından uyumlu olmalıdır. Örneğin “Kitap-
ları üst rafa yerleştirip masa güzelce temizlendi.” cümlesinde fiilimsi olan “yerleştirip” sözcüğü etken çatılıyken
“temizlendi”yüklemi edilgen çatılı olduğu için anlatım bozukluğu vardır. Bu, çatı uyuşmazlığından kaynakla-
nan anlatım bozukluğu olarak ifade edilir.

Buna göre,

(I)1802-1829 yıllarında yaşamış olan Niels Henrik Abel, 250 yıl boyunca kimsenin kanıtlayamadığı 5. dere-
ceden denklemleri çözmenin olanaksızlığını kanıtlayıp Abelyen fonksiyonları keşfedilmişti. (II)Buluşları
bugün internet üzerinden yapılan görüşmelerin güvenliğini sağlama ve bilgisayarlı tomografi gibi alan-
larda kullanılıyor. (III)Bilgisayarlı tomografi günümüzde Abel’in hastalığı olan tüberkülozun da belirlen-
mesinde kullanılıyor. (IV)Gördüğünüz gibi bir problemi çözmek için yıllarca uğraşılabiliyor.

metninde numaralanmış cümlelerin hangisinde çatı uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım
bozukluğu vardır?

A) I B) II C) III D) IV

2. İsim veya sıfat tamlamaları en az bir tamlayan ve bir tamlanandan oluşur. Bazı tamlamalarda ise birden çok
tamlayan aynı tamlananı ortak kullanır. Fakat bu tüm tamlamalar için geçerli değildir. Çünkü bazı tamlamalar-
da tamlanan tamlayanlardan biri için uygun olmaz. Bu da anlatım bozukluğuna neden olur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yanlışlığından kaynaklanan bir anlatım bozuklu-
ğu yapılmıştır?
A) İlkokul ve ortaokul düzeyinde pek çok kaynak kitap kırtasiyemizde mevcuttur.
B) Toplantıda askeri ve siyasi sorunlar ele alındı.
C) Tarihi ve serüven romanlarının okuyucuları daha büyük yaşlardaki kitapseverlerdir.

D) Tahta kapıları ve pencereleri birer birer elden geçirip boyadı.

3. Bazı cümlelerde zamir eksikliği yüzünden anlamda bir belirsizlik meydana gelir. Örneğin “Yazdıklarını oldukça
ilginç buldum.” cümlesinde bir anlam belirsizliği vardır. Çünkü “senin yazdıklarını” mı “onun yazdıklarını” mı belli
değildir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabilecek bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?
A) Sana söylediklerimi başka kimseye anlatma, olur mu?
B) Kitaplarını bir koliye koyup üst kata taşıdım.
C) Bu tatlı sözleri yok mu, insana en olmadık şeyleri yaptırıveriyor.
D) Yoldan geçen arabaları sayıyor, böylece eğlenceli vakit geçiriyoruz.

213