Page 118 - 8pup_ink

TEST DeMOKRAtİKleşMe çABAlARı
43
DEMOKRATİKLEŞME YOLUNDA ADIMLAR

4.
Millî Mücadele’nin hazırlık döneminden itibaren Mustafa Kemal’in öncülüğünde devlet yönetimi ile ilgili
birçok çalışma yürütülmüştür. Bu çalışmalardan bazıları aşağıda belirtilmiştir.
23 Nisan1920 1 Kasım 1922 29 Ekim 1923 3 Mart 1924 1924 Sonrası 1930 Sonrası
TBMM açıldı. Saltanat kaldırıl- Cumhuriyet ilan Halifelik kaldı- Siyasi partiler Kadınlara
dı. edildi. rıldı. kuruldu. seçme seçilme
hakkı verildi.
Verilen bilgilerden hareketle Atatürk’ün;

I. Demokratik bir yönetim anlayışı sağlamak
II. Millî egemenliğinin önündeki engelleri kaldırmak
III. Çok partili hayata geçmek
IV. Katılımcılığı artırmak

amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek istediği söylenebilir?
A) I ve II B) I, III ve IV C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

5.

Meclisteki çok sesliliğe önem veren Mustafa Kemal Atatürk, ülke siyasetinde birden fazla
partinin olması gerektiğini düşünüyordu. Hükûmetin denetlenmesi karşılaşılan sorunlara
yönelik farklı çözüm önerinde bulunulması ve demokrasinin ülke içinde daha yaygın bir
şekilde uygulanabilmesi için çok partili hayata geçmenin çok önemli bir zorunluluk oldu-
ğuna inanıyordu. Onun dönemi1924'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve 1930 yılında
Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuş, ancak bu partiler rejim ve inkılaplar karşısında teh-
like oluşturdukları gerekçeleriyle kısa sürelerde kapatılmışlardı. Mustafa Kemal, çok parti-
li hayata geçiş denemelerinin başarısız olmasından sonra meclis içinde var olan muhalif
söylem eksikliğini gidermek için çareler düşünmeye başlamıştı. Sonuçta 3 Mart 1931'de
Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Başkanı olarak Meclis Grup Başkanlığına gönderdiği yazı-
da, Cumhuriyet Halk Fırkasının yirmi iki seçim bölgesinde eksik aday göstermesini istedi
Böylece seçim bölgelerinde otuz milletvekilinin bağımsız adaylardan seçilecek, mecliste
muhalif milletvekili yer alacaktı.

Bu bilgilere göre hangi seçenekteki yorumun yapılması doğru olmaz?

A) Türkiye'de çok partili hayata geçiş için uygun zemin oluşmamıştır.
B) Türkiye'de muhalif bir oluşumun meydana getirilmesindeki en büyük engel mevcut yönetimin izin vermemesi olmuş-
tur.

C) Türkiye'de oluşan ortam siyasi hayatta tek partili anlayışın devam etmesine neden olmuştur.
D) Atatürk döneminde hükûmetin çalışmalarını denetleyebilecek kalıcı bir muhalefet ortaya çıkarılamamıştır.

118