Page 120 - 8pup_ink

TEST DeMOKRAtİKleşMe çABAlARı
44
DEMOKRATİKLEŞME YOLUNDA ADIMLAR

4. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından sonra Türkiye, 1930’a kadar tek partiyle yönetilmeye
devam etti. Ülkenin tek partiyle yönetilmesi farklı fikirlerin yönetime yansımasına ve iktidar partisinin icra-
atlarının denetlenmesine engel oluyordu. Bu hem demokrasinin hem de cumhuriyet yönetiminin gerekleri
açısından önemli bir sorundu. 1929 Dünya Ekonomik Krizi Türkiye’yi de etkilemiş; özellikle ekonomik alanda
yaşanan sorunlar, halkın hükûmete tepki göstermesine neden olmuştu. Gazi Mustafa Kemal, Haziran 1930’da
çıktığı yurt gezisinde bu tepkilere bizzat tanık olmuştu. Bu nedenle Gazi Mustafa Kemal, yakın arkadaşı Fethi
Bey’den yeni bir parti kurmasını istedi. Böylece Fethi Bey, Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdu.
Buna göre Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulma nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterile-
mez?
A) Tek parti yönetiminde hükümetin faaliyetlerinin denetlenememesi

B) Hükümetin, ekonomik krizin zararlarından korunmak için farklı bir ekonomik politika üretememesi
C) Demokrasinin bir gereği olarak farklı görüşlerin mecliste yer almasının istenmesi
D) Mustafa Kemal Atatürk’ün, Cumhuriyet Halk Fırkası ile yollarını ayırmak istemesi

5. CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA KURULAN SİYASİ PARTİLER VE GENEL ÖZELLİKLERİ

CUMHURİYET HALK FIRKASI TERAKKİPERVER CUMHURİYET SERBEST CUMHURİYET FIRKASI
FIRKASI
✎ İlk genel başkanı: Mustafa ✎ İlk genel başkanı: Kâzım Kara- ✎ İlk genel başkanı: Fethi Bey’dir.
Kemal’dir. bekir’dir. ✎ Liberal ekonomik modeli
✎ 1930’lu yıllarda devletçi ekono- ✎ Liberal ekonomik modeli savundu.
mik modeli savundu. savundu. ✎ Tek dereceli seçim sistemini
✎ İki dereceli seçim sistemini ✎ Tek dereceli seçim sistemini savundu.
savundu. savundu. ✎ Cumhuriyetçilik ve laiklik anla-
✎ Cumhuriyetçilik ve laiklik anla- ✎ Cumhuriyetçilik ilkesine bağ- yışına bağlıdır.
yışına bağlıdır. lıdır. ✎ Vergilerin yeniden düzenlen-
✎ Köklü inkılapları gerekli görür. ✎ İnkılapların zamana yayılarak mesini gerekli görür.
yapılmasını savundu. ✎ Kadınlara siyasi haklar verilme-
✎ Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, sini savundu.
üyesi olduğu partiden istifa
etmesi gerektiğini savundu.

Tablodaki bilgilere bakılarak;
I. Cumhuriyet Halk Fırkası dışındaki partiler ekonomide özel sektörün aktif olması gerektiğini savunmaktadır.
II. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası tarafsız cumhurbaşkanlığını savunmaktadır.
III. Tüm partiler laiklik ilkesini prensip olarak kabul etmiştir.

IV. Serbest Cumhuriyet Fırkası kadınların da ülke yönetiminde etkin olmasını istemektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

120