Page 168 - 8ogink_sb

5. Osmanlı Devleti ilk kez 1854 yılında aldığı dış borç- 7. Türk heyeti Lozan Görüşmeleri’nde Musul’un,
ları ödeyemeyeceğini açıklayınca alacaklı devlet- Türkiye’ye bırakılması gerektiğini savunup bölge-
ler bir araya gelerek “Düyûn-u Umûmiye” adıyla bir de çoğunluğun Türkler’den oluşmasına güvene-
teşkilat kurdular. Bu teşkilat Osmanlı Devleti’nin rek gerekirse Musul’da halk oylaması yapılmasını
başlıca gelir kaynaklarına el koydu. Osmanlı önerdi. Kabul edilmeyince olayın çözümü Lozan
Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesinde dış borç- sonrasındaki ülkelerarası ikili görüşmelere bırakıl-
lardan kurtulma isteği de etkili oldu. Ancak savaşın dı. İkili görüşmelerden bir sonuç çıkmayınca Mil-
kaybedilmesi sonucu Osmanlı Devleti daha fazla letler Cemiyeti, Musul’un İngiliz mandası altındaki
borçlanmak zorunda kalldı. Irak’a verilmesini kararlaştırdı. Türkiye bunu kabul
etmese de doğuda çıkan Şeyh Sait İsyanı nedeni
Osmanlı’nın içine düştüğü durumu en iyi anla- ile bu konuda etkili olamadı. Ve 1926 Ankara Ant-
tan Atatürk sözü hangi seçenekte verilmiştir?
laşması ile Musul petrol gelirlerinin %10’u, yirmi
A) “Türk Milleti bağımsız yaşamış ve bağımsızlığı varol- beş yıl boyunca Türkiye’ye verilmesi şartı ile Irak’a
malarının yegane koşulu olarak kabul etmiş cesur bırakıldı. Türkiye 500 bin İngiliz Lirası karşılığında,
insanların torunlarıdır.” petrol geliri hakkından vazgeçti.
B) “Tam bağımsızlık ancak mali bağımsızlık ile müm- Yukarıdaki metin hangi seçenekteki sorunun
kündür. Bir devletin maliyesi bağımsızlıktan mah- cevabını içinde barındırmaz?
rum olunca o devletin bütün hayati kuruluşlarında
bağımsızlık felce uğramıştır.” A) Musul’da halk oylaması yapılmasını öneren Türk
heyetinin dayanağı nedir?
C) “Milli egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında
zincirler erir, taç ve tahtlar batar, mahvolur.” B) Türkiye’nin Musul’dan vazgeçmesine neden olan iç
gelişme nedir?
D) “Mücadelelerimizin amaçladığı tam bağımsızlık kav-
ramının adli bağımsızlığımızı da kapsaması doğaldır.” C) Türkiye Musul’daki tüm haklarından hangi siyasi
gelişme ile vazgeçmiştir?

D) Türkiye, Milletler Cemiyeti’nde neden yeterince etkili
OMAGE
olamamıştır?

6. Lozan’da Osmanlı borçları; “Türkiye ile Osmanlı
Devleti’nden Trablusgarp Savaşı ve sonrasında 8. Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan anlaşma
toprak alan on dört devlet arasında bölüşülecek gereği Anadolu’daki Rumlar ile Yunanistan’daki
ve yirmi yıl içinde ödenecektir.” şeklinde düzenlen- Türkler arasında mübadele olacak ve İstanbul’da-
miştir. Türkiye bu borcu üzerine almış fakat 1929 ki Rumlar ile Batı Trakya’daki Türkler, bu müba-
Dünya Ekonomik Bunalımı nedeni ile borçları bir delenin dışında tutulacaktı. Yunanistan, anlaşma
süre ertelemiştir. 1954 yılında ise son taksit ödene- hükümlerine aykırı olarak Türkiye’de daha fazla
rek borç bitirilmiştir. Rum nüfusun kalması için çalıştı. Yunanistan’ın Batı
Trakya’daki Türkler’in mallarına el koyması üzerine
Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşılamaz? Türkiye de İstanbul’daki Rumlar’ın mallarına el
koydu. İki taraf arasındaki sorun daha da büyüdü.
A) Osmanlı Devleti’nin borçları bir çok ülkeye pay edil- İtalya’nın Akdeniz’deki saldırgan politikası iki ülke-
miştir. yi arasında yakınlaşmaya ve sorunun Ankara Ant-
B) Dünyada yaşanan ekonomik sıkıntılar borçların laşması ile çözülmesine neden oldu.
ödenmesi konusunda gecikmeye neden olmuştur. Yukarıdaki altı çizli bölümde anlatılan olay

C) Borçlar meselesinin çözümü bağımsız devlet anlayı- Türk dış politikasının hangi ilkesiyle ilgilidir?
şına uygun değildir.
A) Mütekabiliyet B) Tam bağımsızlık
D) Osmanlı Devleti’nin borçları ile ilgili sorunu 1954 C) Akılcılık D) Gerçekçilik
yılında sona ermiştir.

168