Page 189 - 8ogtur_sb

FİİL ÇatıLaRı TEST – 4

1. Yüklemin bildirdiği işi bizzat yapan bir öznenin 4.
olduğu cümlelerde yüklem, öznesine göre etken; Cümlede işi
yüklemin bildirdiği işi yapan öznenin belli olmadığı yapanın belli Cümlenin yüklemi
cümlelerde ise yüklem öznesine göre edilgen ola- olduğu illere nesne alabiliyorsa
rak ifade edilir. “Çocuk tabağındaki yemeği bitirdi.” etken çatılı il geçişli çatılıdır.
denir.
cümlesinde “bitirme” işini yapan bellidir(çocuk).
Oysa “Her yer güzelce temizleniyor.” cümlesinde
“temizleme” işini yapan belli değildir. ETKEN GEÇİŞLİ

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han- Cümlede işin kim
gisinde etken bir fiil vardır? tarafından Cümlenin yüklemi

A) Eşyalar evin dışına taşındı. yapıldığı belli nesne alamıyorsa
değilse bu illere geçişsiz çatılıdır.
B) Duvardaki resimler hep yırtıldı. edilgen çatılı il
denir.
C) Nihayet bu zor konuyu anladı.
EDİLGEN GEÇİŞSİZ
D) Sabahın köründe kapısı hızlı hızlı çalındı.

Bu bilgilere göre aşağıdaki cümlelerin hangisi
etken ve geçişsiz çatıya sahiptir?
2. Bazı fiiller bir nesneye ihtiyaç duymaz. Bu tür fiil- A) Ağaçtaki kırmızı elmaları bir bir kopardı.
ler geçişsizdir. “Çocuk hemen uyudu.” cümlesinde B) Uzun zamandır haber alamadığı arkadaşını yolda
“uyu“ fiili nesne almaz yani geçişsizdir. “ Öğretme- gördü.
nin gösterdiği yeri okudu.” cümlesinde ise “oku-“
fiili nesne alır yani geçişlidir. C) İnşaat bir yıl gibi kısa bir sürede bitirildi.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçişsiz bir OMAGE D) Babam, kitap okumak üzere odasına çekildi.
fiil vardır?

A) Herkes aşağıda senin gelmeni bekliyor. 5. (I)Sağlıklı bir çocuğun gelişiminde, öfke nöbet-
leri özellikle 2-4 yaş aralığında görülebilir. (II)Bu
B) Her yaz tatil için Antalya’ya gidiyor.
dönemde çocuk hem kendini hem de çevreyi keş-
C) Burada yaşayanlar zehirli mantarları hemen tanıyor. fetmeye çalışır. (III)Hemen her şeyi kendisi yapmak
D) Bence kız, oğlanı pek sevmiyor. istediğinden müdahale edilmesinden hoşlanmaz.
(IV)Bu da kendini yeterli hissetmesi ve bireyselleş-
mesine katkı sağlar.
Metindeki numaralanmış cümlelerden hangisi
öznesine göre edilgen çatılıdır?

3. Bazı cümlelerde nesne olmadığı hâlde yüklem A) I B) II C) III D) IV
görevindeki fiil nesne alabildiği için geçişlidir.
Örneğin “ Kışın yemek için saklamış.” cümlesinde
altı çizilebilecek bir nesne yoktur ama “sakla-“ fiili 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edilgen çatılı
nesne aldığı için geçişlidir. fiil vardır?
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bu duruma A) İstiklal Marşı’nı gitarla yorumlamış olmam ilk planda
örnek olabilecek bir kullanım söz konusudur? çoğu insan tarafından hayretle karşılandı.

A) Çocukları severim masum oldukları için. B) Çalıştığım okulda iki yıl boyunca her gün şarkı söyle-
dik.
B) Yaptığı şakalara herkes çok güldü.
C) “Acaba nereden tanıyorum bu adamı?” diye düşü-
C) Daha önce sürdüğü için kolayca sürebilmiş. nürken o bana yaklaşıyordu.
D) Arabanın çamurluklarını yarın boyatacağım. D) Prag’a ekim sonu, kasım başı gittim.

189