Page 192 - 8ogtur_sb

7. 300 yıllık olduğu tahmin edilen ağaç valilik tarafın- 10. Tavuklar, yumurta kabuklarını oluşturmak için taş
dan koruma altına alındı. ve kum gibi sert cisimleri de yer.
Aşağıdakilerden hangisi özne-yüklem ilişkisi Bu cümlede yer alan yüklem görevindeki fiilin
bakımından bu cümleyle özdeştir? çatı özelliği aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Ertesi gün o da orman kampına katıldı.
A) Öznesine göre etken, nesnesine göre geçişli
B) Ahmet Bey beş dakika önce bürodan ayrıldı.
B) Öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişli
C) Düğüne üç gün kala tüm davetiyeler basıldı.
C) Öznesine göre etken, nesnesine göre geçişsiz
D) Biraz daha istiridye bulmak için suya daldı.
D) Öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişsiz
8.

(I)Bodrum'da ormanlık alana atılan yakla-
şık 65 ton atık yetkilileri şok etti. (II)Orma- 11.
nın neredeyse her yerinden çıkan çöpler, Geçişsiz fiiller “ne, neyi, kimi” sorularına
Bodrum Belediyesi ekiplerince temizlen- cevap vermez. Örneğin “Satıcı raftaki ku-
di. (III)Çöpler, hafriyatlar ve bahçe atıkla- maşları indirdi.” cümlesinde “indirmek”
rıyla dolup taşan ormanı pırıl pırıl yapan fiiline “Neyi indirdi?” şeklinde sorduğu-
ekipler bir günde çıkan 65 ton çöpü gö- muzda “Kumaşları indirdi.” cevabını ala-
rünce şok oldu. (IV)Ekipler, belirlenen biliyoruz. Oysa “Pencereden aşağıya bak-
program dâhilinde Bodrum genelinde tı.” cümlesinde “baktı” fiiline “Ne baktı?”,
temizlik çalışmalarına devam ederken bu “Neyi baktı?”, “Kimi baktı?” sorularını sor-
tür görüntülerin önüne geçmek için çalış- duğumuzda bir cevap alamayız.
malarını sürdürüyor.

Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler- Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisinde geçişsiz fiil kullanılmıştır?
den hangisi yanlıştır? OMAGE
A) I numaralı cümlenin yüklemi öznesine göre etken fiil- A) İki saat içinde evin tüm camlarını sildi.
dir. B) Başımı kaldırınca bana bakan bir çift kahverengi göz-
le karşılaştım.
B) II numaralı cümlenin yüklemi öznesine göre edilgen,
nesnesine göre geçişli fiildir. C) Dersin sonuna kadar öğretmenimin istediği kompo-
zisyonu yazdım.
C) III numaralı cümlenin yüklemi öznesine göre etken,
nesnesine göre geçişsiz fiildir. D) Portakalı soyup başucuma koydum.
D) IV numaralı cümlenin yüklemi ile III numaralı cümle-
nin yüklemi özne-yüklem ilişkisi bakımından özdeş-
tir.

9. Fiile getirilen -r,-t,-dır ekleri eylemi bir başkası-
na yaptırma anlamı kazandırır. Örneğin “Babam 12.  Özne yüklemin bildirdiği işi kendisi yapmakta-
kömürü içeri taşıttı.” cümlesinde “taşıma” işinin dır.
“babam” öznesi tarafından değil başkası tarafın-
dan yapıldığı anlaşılmaktadır.  Yüklem görevindeki fiil nesneye ihtiyaç duy-
mamaktadır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisinde eylemi bir başkasına yaptırma anlamı Bu özelliklere sahip olan fiil aşağıdaki cümlele-
vardır? rin hangisinde yer almaktadır?
A) Masayı çeşit çeşit yemeklerle donattı. A) Taraftarlar yapılan anonsla bir daha uyarıldı.
B) Elindeki kitapları şehirdeki kütüphanelere dağıttı. B) Geçen zamanla gurbete biraz daha alışılıyor.

C) Tavaya birkaç damla sıvı yağ damlattı. C) Yıllar geçse de onu görür görmez tanıdım.
D) Arabayı iki sokak ötedeki yıkamacıda temizletti. D) İçeri girince en sondaki masaya otururdu

192