Page 208 - 8ogtur_sb

8. (I)Bu, roman türünde yazdığım ilk kitap. (II)Hikâyede 11. Özellikle sıralı ve bağlı cümleleri kullanırken cüm-
hiç zorlanmıyorum ama roman, hikâyeden farklıy- lenin ögeleri konusuna da hakim olmalıyız. Mesela
mış. (III)Hikâyede hızlıca ilerleyip bitiveriyor olaylar, “Teyzem bize çok değer veriyor ve üzmek istemi-
romanda ağır ağır. (IV)Hikâye ihtiyaç duymaz ayrın- yordu.” cümlesinde “teyzem” öznesi her iki yük-
tıya, roman okuyucuyu boğar ayrıntıyla. leme de uygundur. Ama “bize” yer tamlayıcısı ilk
yükleme uyarken “Bize üzmek istemiyordu.” şeklin-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- deikinci yükleme uymamaktadır. Bu yüzden cüm-
sinde anlatım bozukluğu vardır?
leyi “Teyzem bize çok değer veriyor ve bizi üzmek
A) I B) II C) III D) IV istemiyordu.” şeklinde nesne getirerek düzeltmeli-
yiz.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer
tamlayıcısı eksikliğinden kaynaklanan anlatım
bozukluğu vardır?
A) Sözümüzü burada verdik, tutmalıyız.

B) Dün Gaziantep’e gitmişti, bugün dönüvermiş.
9. (I)Okuduğum kitaplardaki deyimleri ve bize sunu- C) Yıllarca seni beklemiş, kimse beklediğinin farkında
luş tarzını çok önemserim. (II)Bazen, kullanılan bir olmamış.
deyimin betimlemelerin arasında eridiğini görüyo- D) Dün bir filme gitmiş ama beğenmemiş.
rum. (III)Onu, oradan cımbızla çekip kralı olacağı
bir cümleye özenle yerleştirmek istiyorum. (IV)
Hangimiz başrolü bırakıp figüranlığa razı oluruz ki?
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin
hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
OMAGE veya alelacele karaladığımız yazılarımızda göz ardı
A) I B) II C) III D) IV 12. İsim ve sıfat tamlamalarını kullanırken dikkat
etmemiz gereken bir kuralı, konuşmalarımızda
ediyoruz. Bu da bir çeşit yapısal anlatım bozuklu-
ğuna neden oluyor. Örneğin “Bakanlık tarafından
açıklanan teşvikten gerek devlet gerekse özel okul-
lar yararlanabilecek.” şeklinde kurulan bir cümlede
“gerek… gerek…” bağlacı “özel okullar” sıfat tam-
lamasıyla “devlet okulları” isim tamlamasını birleş-
10. Öznesi insan dışındaki varlıklar olan cümlelerde tirmiş fakat “okullar” sözcüğünü ortak kullanmıştır.
özne çoğul olsa bile yüklemin çoğul olmama- Böylece “özel okul” sıfat tamlaması uygun olmuş
sı gerekir. Eğer öznede bulunan insan dışındaki ama “devlet okullar” diye bir tamlama olamayaca-
varlıklar kişileştirilmişse yüklem çoğul da olabilir. ğı için anlatım bozukluğu oluşmuştur. Cümlenin
Örneğin “Kuğular ne de güzel yüzüyorlar.” cüm- “Bakanlık tarafından açıklanan teşvikten gerek
lesinde bu kurala uyulmadığı için anlatım bozuk- devlet okulları gerekse özel okullar yararlanabile-
luğu yapılmıştır. Cümle ”Kuğular ne de güzel cek.” şeklinde düzeltilmesi gerekir.
yüzüyor.” şeklinde kurularak anlatım bozukluğu Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlamadan
giderilmelidir. kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

Bu verilen açıklamaya göre aşağıdaki cümle- A) Kır veya salon düğünü için bizimle irtibata geçebilir-
lerin hangisinde yapılan kişileştirme anlatım siniz.
bozukluğu oluşmasını engellemiştir? B) Gerek hava gerekse kara ordumuz elinden geleni
A) Bu kayalar çok uzak mesafelerden bile görülebiliyor- yapıyor.
lar. C) Hastanemizde ruhsal ve beden hastalıkları tedavi
B) Özlettin kendini, diyorlar yaslı kaldırımlar. ediliyor.
C) Sakladığım mektupları okumuşlar birer birer. D) Kaybettiğim cüzdanımda sürücü ve öğrenim belgem
de vardı.
D) Bu parktaki hayvanlar çok hızlı hareket ediyorlar.

208