Page 288 - 8_sf_Tane Tane Türkce Defter Kitap
P. 288

7.    Cümle içinde sözcükleri veya cümleleri bağ-  10.   Cümlelerde kullanılan sözcükler birbiriyle
                 layan sözcük türü olan bağlaçlar anlamlarına    anlam  ilişkisine  girerken  ilgi,  iyelik,  durum
                 uygun kullanılmalıdır. Bazı bağlaçlar düşün-    vb. ekler alır. Sözcüklerin fazlalığı ya da azlığı
                 cenin yönünü değiştirirken bazıları düşünceyi   anlatım bozukluğu oluşturduğu gibi eklerin
                 açıklamaya, daha da ileri götürmeye yarar. Bu   de gereksiz yere kullanılması veya kullanıl-
                 yüzden anlamına uygun kullanılmayan bağ-        ması gereken bir ekin kullanılmaması anlatım
                 laçlar cümlede anlatım bozukluğu oluşturur.     bozukluğuna yol açar.

               Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-     Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek
               gisinde bağlaç hatasından kaynaklanan bir        hatasından kaynaklanan bir anlatım bozuklu-
               anlatım bozukluğu yapılmıştır?                   ğu vardır?
               A)  Seni günlerce aradım ama bulamadım.          A)  Kitabımı okumasına nasıl izin verirsin?

               B)  Sana yardım ederim fakat şartlarım var.      B)  Odama izin almadan girmesini istemiyorum.
               C)  Çok işim vardı bu yüzden seni arayamadım.    C)  Yemek yapmasını bildiğim pek söylenemez.
               D) Derslerime çok çalıştım ne var ki sınıfın en yüksek   D) Araba kullanmasını daha önce görmüş müydün?
                  notunu aldım.


                                                            11.  Cümlelerde kullanılan sözcüklerin anlam olarak
           8.   Birbirine anlamca ya da şekilce benzeyen kelime-  hayatın akış mantığına uygun olması gerekir. Kul-
               ler cümle içinde eş anlamlı sözcüklerin tuttuğu   lanılan zamanlar, kelimenin kapsadığı anlamlar bu
               gibi birbirinin yerini tutmazlar. Bu sözcükler ara-  mantığa uygun olmalıdır. Yapılacak işlerin sıralan-
               sında ince bir anlam farkı vardır. Bu yüzden birbiri-  ması da hayatın mantığına ters olmamalıdır. Aksi
               nin eş anlamlısı olmayan kelimeleri birbirinin yeri-  kullanımlar sıralama ve mantık hatasından kay-
               ne kullanmak anlatım bozukluğu oluşturur.        naklanan anlatım bozukluğuna yol açar.
               Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-     Bu metne göre aşağıdaki cümlelerin hangisin-
               gisinde yanlış anlamda kullanılan bir sözcük     de  sıralama ve  mantık  hatasından kaynakla-
               anlatım bozukluğuna neden olmuştur?              nan bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?

               A)  Bu kitabın ücreti düşünce bana haber verir misiniz?  A)  İnternette Fenerbahçe’nin önümüzdeki hafta yapa-
                                                                  cağı maçın hatırlatma videosunu bulamadım.
               B)  Senin sorunlarını ben çözmek zorunda mıyım?
                                                                B)  Bu doktor bırak beyin ameliyatı yapmayı diş bile
               C)  Temizlediğin balıkları sağ tarafa koy.
                                                                  çekemez.
               D) Fabrika atıklarının dereye karıştığını söylüyorlar.
                                                                C)  Yapacağı işleri sıralarken önce zor olanlardan başlar-
                                                                  dı.
                                                                D) Büyük hayaller kurmak büyük insanların işidir.

           9.
                İlaçları doktora danışmadan kullanmamalısın çün-
                kü bazı ilaçların etkin maddeleri, o maddeye alerjisi
                olan kişilerde ölümcül sonuçlar doğurabilir.  12.   Manav dükkânı açmak şöyle dursun ulus-
                                                                  lararası ticaret yapmak bile sana zor gelir.
               Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek
               için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl-
               malıdır?                                         Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki
                                                                değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?
               A)  “Danışmadan” sözcüğü yerine “muayene olmadan”
                  ifadesi getirilmeli.                          A)  “Sana” sözcüğü cümleden atılarak

               B)  “Etkin” sözcüğü yerine “etken” sözcüğü getirilmeli.  B)  “Zor gelir” ifadesi yerine “zorlar” sözcüğü getirilerek
               C)  “Doğurabilir” sözcüğü yerine “doğurur” sözcüğü geti-  C)  “Manav dükkânı açmak” ifadesiyle “uluslararası tica-
                  rilmeli.                                        ret yapmak” ifadesi yer değiştirilerek
                                                                D) “Bile” sözcüğü yerine “dahi” sözcüğü getirilerek
               D) “Ölümcül” sözcüğü cümleden atılmalı.

                                                         288
   283   284   285   286   287   288   289   290   291   292   293