Page 57 - 8meta_fen

KALITIM

Öğreten Özet

TEK KARAKTER ÇAPRAZLAMALARI
Çaprazlama: Erkek ve dişi üreme hücrelerinin döllenmesi sonucunda oluşacak yavru bireylerin genotip ve fenotiplerinin belirlenmesine çaprazlama
denir.
◆ Mendel’in bezelyelerle yaptığı çaprazlama deneyleri, ……………………… biliminin temel ilkelerinin oluşmasını sağlamıştır.
(1)
◆ Mendel’in bezelyelerle yaptığı çaprazlamalar aşağıdaki gibidir.

Sarı Tohum Yeş l Tohum Mendel saf döl sarı tohumlu bezelye le saf döl yeş l tohumlu
X bezelyey çaprazladığında oluşan b r nc kuşağın(F dölünde)
1
tamamında sarı tohumlu bezelyeler elde etm şt r.
MM mm
Fenotip oranı: 4 (%100) sarı tohumlu
1. Kuşak 4
(F dölleri) 4
1. kuşak 1 Genotip oranı: (%100) Mm (Melez)
(F dölleri) 4
1
Mm Mm Mm Mm B r nc kuşakta elde ett ğ melez bezelyeler kend arasında
çaprazladığında se oluşan k nc kuşakta (F dölünde)
2
3
Sarı Tohum Sarı Tohum bezelyeler n ünün sarı tohumlu, 1/4 ünün se yeş l
4
tohumlu olduğunu görmüştür.
X
Mm Mm 3 1
Fenotip oranı: (%75) sarı tohumlu, (%25) yeşil tohumlu
4 4
Genotip oranı: 1 (%25) MM (Saf baskın), 2 (%50) Mm (Melez),
2. kuşak 4 4
(F dölleri) 1
2 (%25) mm (Saf çekinik)
MM Mm Mm mm 4

Mendel’in çalışmalarının kalıtım açısından önemi nedir? Mendel çalışmalarında neden bezelye bitkilerini
Mendel yaptığı çalışmalarla bir türün özelliklerinin kalıtım seçmiştir?
yoluyla sonraki kuşaklara aktarıldığını keşfetmiştir. Ayrıca ✔ Çabuk döl vermeleri
yaptığı çalışmalarla çekinik karakterlerin kaybolmayacağını, ✔ Yetiştirilmesinin kolay olması
canlının genotipinde taşınacağını ve uygun şartlarda tekrar ✔ Dişi ve erkek organın aynı çiçekte olması
ortaya çıkabileceğini keşfetmiştir. (Örneğin kahverengi gözlü
anne ile babanın mavi gözlü çocuğunun olabilmesi.) ✔ Çok çeşitli karakterlere sahip olmaları

Çaprazlama sonucunda hesaplanan dört özellik sadece bir ihtimaldir. % 75 mor çiçek oluşma ihtimali bulduğumuz
bir çaprazlamada, döllenme sonucu 10 tane çiçek oluşabilir. Bu çiçeklerinin hepsinin rengi mor olabilir.

öĞRETEN NoTLARIM

57