Page 10 - 8meta_tur
P. 10

İSİM – FİİL (AD-EYLEM)

                                                                                                   Öğreten Etkinlikler




              Fiillere getirilen  “-me/-ma, -mek/-mak, -ış/-iş/-uş/-üş” ekleriyle yapılan fiilimsilere  isim-fiil denir. İsim-fiiller cümle içinde
              isim görevinde kullanıldıkları için bu şekilde ifade edilmektedir. Aklımızda daha kolay kalması için isim-fiil eklerini “mayışmak”
              şeklinde kodlayabiliriz.

                            ÖRNEK: Böyle düşünmenize çok sevindim.
                                             Sizinle tanışmak benim için de çok önemliydi.
                                             Arkadaşımın şiir okuyuşu hepimizi çok etkilerdi.


           2. Aşağıdaki cümlelerde yer alan isim-fiillerin altını çiziniz.
           1. Çoğu ülke, küresel iklim değişikliğini yavaşlatmak için fosil yakıtlardan vazgeçiyor.

           2. Beyin ve omurilik, herhangi bir kaza ya da hastalık sonucu hasar gördüğünde kendini onarma yeteneğine sahip değildir.

           3. Öğretmenimizin bize gülümseyişi gözümün önünden bir an bile gitmiyor.

           4. Kardeşimin yürüyüşü tıpkı babama benziyordu.

           5. Denizlerdeki karbonu azaltmak deniz çayırlarının çok önemli bir işlevidir.
           6. Kurduğumuz bu grupta zayıflamak isteyenlere çeşitli öneriler yer alıyor.

           7. Ekmek kesmek için bile özel bir bıçağa ihtiyaç duyardı.

           8. Uzun boylu arkadaşım tahtayı rahat görmemi engelliyordu.
           9. Sorulan hiçbir soruya cevap veremeyişi yarışmacının moralini bozmuştu.

           10. Bir bakışıyla annemin ne istediğini hemen anlar, ona göre davranırdık.





              İsim-fiil eki olan “-me/-ma” ile olumsuzluk eki olan “-me/-ma” karıştırılmamalıdır.

                            ÖRNEK: Kaç kere söyledim, duvarlara yazı yazmayın! (Olumsuzluk eki almış çekimli fiil.)
                                             Böyle güzel yazmayı nerede öğrendin? (Olumsuzluk anlamı katmadığı için isim-fiil.)



           3.  Aşağıdaki cümlelerde -me/-ma eki almış sözcükler isim-fiil mi yoksa çekimli fiil midir? Uygun yere ✔ koyarak belirtiniz.

                                                                                                          ÇEKİMLİ
                 Cümleler                                                                     İSİM-FİİL
                                                                                                            FİİL
             1.  Bu şekilde bağırması beni gerçekten çok üzdü.                                ....................  ....................
             2.  Saçlarını bu kadar kısa kestirme, çok çirkin görünüyorsun.                   ....................  ....................

             3.  Her şeye sahip olma hırsıyla herkesten daha fazla çalışıyordu.               ....................  ....................
             4.  Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak!                                ....................  ....................
             5.  Onun her söylediğini duyma, bugünlerde çok sinirli.                          ....................  ....................

             6.  Yalan söyleme, özellikle bu yaşlardaki çocukların en çok tercih ettiği yoldur.  ....................  ....................

                                                                10
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15