Page 169 - 8mod_tur

TEST Cümlenin Ögeleri
1 Temel Ögeler

1. Cümlede oluş, iş ve hareket bildiren sözcük veya sözcük grubuna yüklem denir.
Yapılan bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili bölüm yüklemdir?
A) Biraz dinlenmek ve sıcak bir şeyler içmek için Ankara Kale’sinin yakınlarında bir kafeye giriyoruz.

B) Köylerde, kırsal kesimlerde, toprağın insanı doyurduğu yerlerde erken kalkılır.
C) Avrupa’da gurbetçi olduğumuzu yaz aylarında derinden hissederiz.
D) Madagaskar yasemini, Madagaskar ve Afrika’da dış mekân bitkisi olarak yetişir.

2. Yüklem, tek sözcükten oluşabileceği gibi bir sözcük grubundan da oluşabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi bir sözcük grubundan oluşmuştur?

A) Geceyi süsleyen ay ışığı; karanlık gelip, orta yere yerleşiverdiğinde insanların yolunu aydınlattı.
B) Gece ile gündüz her ne kadar birbirinden ayrılsa da insanoğlu hep ışığı, aydınlığı aradı.
C) Odun ateşi ve çırayla başlayan aydınlatma araçları mumun icadıyla çağ atladı.
D) Kükürtlü zeytinyağı yakılarak hazırlanan lambalar ilk olarak Mezopotamya’da kullanıldı.

3. Yüklem tek bir sözcükten oluşabileceği gibi sözcük grubundan da oluşabilir. Örneğin “Bana ödevlerimde
annem yardım etti.” cümlesinde yüklem “yardım etti” sözcük grubudur. “ Nihayet babam eve geldi.” cümlesinde
ise yüklem “geldi” sözcüğüdür.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi sözcük grubundan oluşmuştur?
A) Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
B) Haber kısa sürede kasabada duyuldu.
C) Evin içinde bir o yana bir bu yana geziyordu.
D) Dağlardaki karlar havaların ısınmasıyla eridi.

4. Yüklem çekimli bir fiilden oluşabileceği gibi ek fiil almış isim veya isim soylu bir sözcükten de oluşabilir. Örne-
ğin “Meyve torbasını ben taşıyordum.” cümlesinde “taşıyordum” yüklemdir ve “taşı-“ fiilinden oluşmaktadır. “En
sevdiğim renk mavidir.” cümlesinde yüklem “mavidir” sözcüğüdür ve “mavi” isminin ek fiilin geniş zamanında
çekimlenmesinden meydana gelmiştir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi isim veya isim soylu bir sözcükten oluş-
muştur?
A) B12 vitamini, vücudun kendisinde üretilemediği için özellikle hayvansal gıdalardan alınmalı.
B) İnsan, iyi ve güzel olanı umut etmekle hayata bağlanır.
C) Hep beraber alçak bir kapıdan, yüksek tavanlı bir odaya doğru yürüdüler.

D) Şehirden çıkmanın yollarını arayanlardan biri de Vecihi Bey idi.

169