Page 177 - 8mod_tur

TEST Cümlenin Ögeleri
5 Vurgu ve Ara Söz

1. Yüklemi fiil olan cümlelerde vurgu yüklemden hemen önce yer alan ögede olur. Örneğin “Kooperatifin elinde
süt kalmamış.” cümlesinde “kalmamış” fiili yüklemdir ve kendisinden önce gelen özne görevini üstlenen “süt”
sözcüğü vurguyu üzerine almıştır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir öge vurgulanmıştır?

A) Kağan, dokuz boyun dokuz beyine elçiler gönderip kurultaya çağırdı.
B) Dokuz bey, dokuz ordu ile Kağan’ın otağına geldi.
C) Beyler; Kağan’ın ak otağına girip, huzurunda diz çökerek oturdular.
D) Kağan, tüm heybetiyle yedi yüz yıllık kayın ağacından oyma at biçimindeki tahtında oturuyordu.

2. Yüklemi isim olan cümlelerde vurgu yüklemin kendisindedir. Örneğin “Bu kez sorular kolaydı.” cümlesinde yük-
lem “kolaydı” şeklinde “-idi” ek fiilini alan bir isimdir. Bu durumda cümle vurgusu da yüklemdedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem vurgulanmıştır?
A) Thomas yangını, o güne dek eyalette gerçekleşen yangınların en büyüğüydü.

B) Geçen sene bir Jaguar görseli, ABD-Meksika sınırında uzanan bir çite yansıtıldı.
C) Tahminlere göre her yıl sekiz milyon ton plastik atık okyanuslara karışıyor.
D) Daha çok balıyla tanınan Artvin, Anadolu’nun en farklı peynirlerinden birini üretiyor.

3. Fiil cümlelerinde yüklemden önceki öge, isim cümlelerinde ise yüklem vurguludur. Fiil cümlelerinde yüklem
başa geldiğinde vurgu da yüklemdedir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir öge vurgulanmıştır?
A) Korkuyordum böyle havalarda gök gürlemesinden.
B) Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.

C) Gönül penceresinden ansızın bakıp geçtin.
D) Senin bu sorumsuz tutumundu bizi bu hâllere koyan.

4. De/da bağlacı ve mı/mi soru eki vurguyu kendilerinden önceki sözcüğe aktarır.

Yapılan açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer tamlayıcısı vurgulanmıştır?
A) Gördüğümüz bu güzel manzara herkes gibi beni de derinden etkilemişti.
B) Ödevlerini biraz dinlendikten sonra mı yapacaksın?

C) Ben de yediğiniz şu garip deniz mahsullerinden yemek istiyorum.
D) Ayşe Hanımlar bugün Ankara’dan mı dönüyorlar?

177