Page 176 - 8mod_tur

TEST Cümlenin Ögeleri
4 Yardımcı Ögeler

4. I. Sırtımda taşıdığım çuval zaman geçtikçe ağırlaşıyordu.
II. Öğrencilik yıllarımda uzun süre İstanbul’da kaldım.
III. Adem ağabey, evine gelen misafirlerini çok güzel ağırladı.

IV. Öğretmenin yaptığı espriye herkes çok güldü.
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde hem yer tamlayıcısı hem de zarf tamlayıcısı vardır?
A) I-III B) I-IV C) II-III D) II-IV

5. Yüklemin bildirdiği işten etkilenen ögeye nesne denir. Nesne görevindeki sözcük “-ı,-i,-u,-ü” belirtme hâl eki
almışsa “belirtili nesne”, almamışsa “belirtisiz nesne” olarak adlandırılır.
Buna göre,
I. Kamyonun kasası ağzına kadar kumla doluydu.
II. Okulda öğrendiklerini bir ömür boyu unutmayacaktı.
III. Evin bütün işleri benim üzerimdeydi.

cümlelerinin hangisinde veya hangilerinde altı çizili bölüm belirtili nesnedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III

6. Nesne cümlede öznenin yaptığı “eylemden” etkilenen ögedir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde “nesne” yanlış gösterilmiştir?
A) Müzik öğretmenimiz bağlamayı olağanüstü çalıyor.

B) Çiftçi, cebinden kâğıda sarılmış hâlde duran birkaç tohum çıkardı.
C) Köpeğimiz Karabaş, ağzındaki kemiği gömmek için toprağı eşiyordu.
D) Sütçü Kamile teyze, her sabah taze süt getirirdi.

7. “Aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri, öte, beri” yer-yön zarfları herhangi bir ek almadan kullanıldığında zarf
tamlayıcısı olarak kullanılır. Bu zarflara yönelme, bulunma veya uzaklaşma hâl eki getirdiğimizde yer tamlayı-
cısı, belirtme hâl eki getirdiğimizde belirtili nesne olarak kullanılır. Örneğin “Eşyaları yukarı taşıdık.” cümlesinde
“yukarı” herhangi bir ek almadığı için zarf tamlayıcısı olarak kullanılmıştır. Oysa “Eşyaları yukarıya taşıdık.” dedi-
ğimizde “yukarı” zarfı “-a” yönelme hâl eki aldığı için yer tamlayıcısı olarak kullanılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer-yön zarfları zarf tamlayıcısı görevinde kulla-
nılmıştır?
A) Misafirlerle birlikte annem de aşağıya indi.

B) Ürünlerin hepsini dışarıdan getirtmişti.
C) Ev sahibi bir ara içeri girdi ve uzun süre yanımıza gelmedi.
D) Uzun kış gecelerinde öteden beriden kurt ulumaları duyulurdu.

176