Page 131 - 8pup_tur

TEST Cümlenin Ögeleri
3 Cümlenin Ögeleri Denemesi

8. Soru anlamlı cümlelerde vurgu soru kelimesindedir. Mesela "Akşam yemeğe niçin gelmedin?" cümlesinde vur-
gu soru kelimesi olan "niçin" sözcüğündedir. Soru eki mı/mi ile yapılan soru cümlelerinde ise vurgu bu ekten
önceki sözcüğe geçer. "Yapılan konuşmadan bir şey anlamadın mı?" cümlesinde “mı” ekinden önce gelen
"anlamadın" sözcüğü vurgulanmıştır.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne vurgulanmıştır?
A) Akşam düğüne kimler katıldı?
B) Evin önündeki odun parçalarını depoya taşıdın mı?

C) Ali’nin yanında kimi gördün?
D) Ahmet’le iki gündür konuşmuyor musunuz?

9. • Bazı şeylerin değeri parayla ölçülmez.
• Şiddet içerikli ve suç teşkil eden davranışları, yüksek izlenme oranlarına etkisi nedeniyle medya sıklıkla kul-
lanmaktadır.
• Sizlere zencefille güne başlamanın ne kadar iyi bir fikir olduğunu anlatacağız bu yazımızda.

Aşağıdaki öge dizilişlerinden hangisi bu cümlelerden herhangi birine ait değildir?
A) Yer tamlayıcısı-belirtili nesne-yüklem-yer tamlayıcısı
B) Özne-zarf tamlayıcısı-yüklem
C) Özne-belirtili nesne-yer tamlayıcısı-yüklem

D) Belirtili nesne-zarf tamlayıcısı-özne-zarf tamlayıcısı-yüklem

10.
Yüklemde belirtilen işi yapan ögeye özne denir. Bazı cümlelerde yüklemde belirtilen işi ger-
çekleştiren gerçek bir özne bulunmaz. Belirtilen işten etkilenen öge özne görevine geçer.
Bu tip öznelere sözde özne denir. "Köpek birkaç kez havladı." cümlesinde “havlama” işini
yapan “köpek” belli olduğu için "köpek" sözcüğü gerçek öznedir. “Atatürk, 10 Kasım’da tüm
yurtta özlemle anıldı." cümlesinde ise “anma” işini gerçekleştiren öge cümlede olmadığı için
işten etkilenen "Atatürk" sözcüğü özne görevine geçerek sözde özne olur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne kullanılmamıştır?

A) Üzümler daha tarladan çıkmadan paketlendi.
B) Cumartesi günü matematik sınavı yapıldı.
C) Konserin tüm geliri kimsesiz çocuklara bağışlandı.
D) Bahçedeki sararmış yaprakları elleriyle topladı.

131