Page 207 - 8ogfen_sb

MADDE DÖNGÜLERİ VE ÇEVRE SORUNLARI TEST – 9

1. Doğada bulunan bazı maddeler canlı ve cansız 3. Erhan, karbon döngüsü ile ilgili sunumunda kul-
çevre arasında sürekli yer değiştirmektedir. Canlı- lanmak için aşağıdaki posteri hazırlamıştır.
lar, kendileri için gerekli maddeleri çeşitli şekiller- Güneş ışığı
de ortamdan alır ve bu maddeleri kullanıp ortama CO 2 Fabrika
geri verirler. Canlıların yapısında bulunan bazı dumanı
maddelerin tekrar tekrar doğada kullanılmasına
madde döngüsü denir. Madde döngüleri su, kar- Fotosentez Solunum
bon, oksijen ve azot döngüsü olmak üzere temel- Motivasyon Testi
de 4 grupta toplanabilir.
Doğada gerçekleşen madde döngülerinden
bazıları için aşağıdaki bilgiler verilmiştir. Fosiller ve
fosil yakıtlar
✰ Yer üstü su kaynaklarından buharlaşan su yağ- Deniz
mur ya da diğer yağış türleriyle yer yüzüne geri Ölü bitki ve
hayvanlar
döner.
Erhan sunumunu tamamladığında arkadaşları
✰ Fosil yakıtların yanması, ölen bitki ve hayvanla- karbon döngüsüyle ilgili aşağıdaki çıkarımlar-
rın ayrıştırıcılar tarafından parçalanması ile kar- dan hangisini yapabilir?
bon, karbondioksit olarak atmosfere verilir.
A) Fabrikalarda yenilenebilir enerji kullanılması karbon
✰ Yıldırım ve şimşek olaylarıyla toprağa geçen döngüsüne katkı sağlar.
azot ayrıca ölmüş bitki ve hayvanların yapısın- B) Bitki sayısındaki artış atmosferdeki oksijen miktarını
dan da toprağa geçer. düşürür.
Verilen bilgiler içerisinde hangi madde döngü- C) Fosil yakıtların kullanılması atmosfere karbon salın-
masına neden olur.
sü hakkında bilgi yoktur? D) Fotosentez olayında atmosferdeki oksijen kullanılır.
A) Su döngüsü B) Karbon döngüsü OMAGE
C) Azot döngüsü D) Oksijen döngüsü 4. Oksijen, bitkiler ve hayvanlar için hayati öneme
sahip bir gazdır. Bu gazın atmosferdeki oranının
2. Su, bitki ve hayvanların yaşamlarının devamlılığı sabit kalmasını oksijen döngüsü sağlamaktadır.
için oldukça önemli bir sıvıdır. Dünya’daki toplam
su miktarı hiç değişmemektedir. Toplam su mik-
tarının sabit kalmasında suyun buharlaşıp tekrar
yoğuşması olayları ile birlikte solunumun da etkisi
vardır. Bu olayların tamamına su döngüsü denil-
mektedir.
Su döngüsü ile ilgili;
I. Yağmur ya da kar yağması su döngüsünün bir Yosun
parçasıdır.
Oksijen döngüsü ile ilgili yukarıdaki görseli
II. Su döngüsünde yalnızca deniz göl gibi su kay- inceleyen bir öğrenci aşağıdaki çıkarımlardan
nakları etkilidir. hangisi yapamaz?
III. Küresel ısınma buharlaşmayı hızlandıracağı A) Hayvanlar solunum olayı ile oksijen döngüsüne katılırlar.
için daha büyük kütlede suyun döngüye katıl- B) Bitkilerin fotosentez yapması atmosferdeki oksijen
masına neden olur. miktarını artırır.
bilgilerinden hangileri doğrudur? C) Fabrikalarda yenilenebilir enerji kullanırsa oksijen
döngüsü hızlanır.
A) Yalnız I B) I ve II
D) Deniz canlılarının yaptığı solunum da oksijen döngü-
C) II ve III D) I, II ve III sünde bir paya sahiptir.

207