Page 125 - 8ogparag_sb

ÇOKLU SORULAR TEST – 1

(1-4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.)
Kâşgarlı Mahmud’un, “Türk Dilleri Sözlüğü” anlamına gelen anıtsal eseri Dîvânu
Lugâti’t-Türk’ün ilk sayfasında Allah’a ve Hz. Muhammed’e övgü bölümü yer alır.
Sonraki sayfalarda ise talih güneşinin Türk burcunda doğduğunu, Tanrı’nın Türk
kağanlığını gökyüzünün katmanları arasına yerleştirdiğini, onlara Türk adını ve
egemenliği verdiğini yazar. Çağının kağanlarını Tanrı’nın Türkler arasından çıkar-
dığını ve ulusları yönetme dizginlerini Türklere vererek bütün insanlığa egemen
kıldığını belirtir. Türkleri doğruluğa yönelten Allah’ın, Türklerle birlikte olanları,
birlikte çalışanları ve onlara katılanları aziz kıldığını, Türkler sayesinde onları istek-
lerine eriştirdiğini, yağmacıların kötülüklerinden onları koruduğunu anlatır. Türk-
lerin oklarından korunmak için akıl sahibi olanların, Türklere katılması gerektiğini
yazan Kâşgarlı Mahmud, en doğrusunun Türklerin gönlünü almak olduğunu, der-
dini dinletebilmek için onların diliyle konuşmaktan başka çıkar yol bulunmadığını
ifade eder. Türk dilinin söz varlığını gözler önüne seren eşsiz bir hazine niteliğinde olduğunu vurgulayan Hatip-
zade’nin şu sözleri Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün değerini ortaya koymaktadır: ”Ben Türkçe hakkında yazılmış birçok
eser okuduğum, onları iyice özümsediğim hâlde bugüne kadar bu kitap gibisini hiç görmedim.”

1. Yukarıda verilen metin hangi seçenekteki sorunun cevabı olabilir?
A) Kâşgarlı Mahmud’un yazmış olduğu Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün içeriği hakkında bilgi verir misiniz?
B) Divan-ı Lugâti’t-Türk, kaç bölümden oluşmuştur?

C) Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk’ü kim için yazmıştır?
D) Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk’ü ne zaman yazmıştır?

2. Metne verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Kâşgarlı Mahmud Dîvânu Lugâti’t-Türk’ü Neden ve Nasıl Yazdı?
B) Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün Yapısal Özelliği Nasıldır?
C) Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün Söz Varlığı
D) Kâşgarlı Mahmud’a Göre Türk Boyları

3. Bu metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmamıştır?

A) Sayısal verilerden yararlanma B) Tanık gösterme
C) Tanımlama D) Karşılaştırma

4. Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Türklere dünya hâkimiyetini gerçekleştirmek için gerekli yetkinin Tanrı tarafından verildiğine

B) Türklerle müttefik olmanın kurtuluşun tek yolu olduğuna
C) Türkçenin mutlaka öğrenilmesi gereken bir dil olduğuna
D) Türkçenin Arapçadan daha zengin bir dil olduğuna

125