Page 139 - 7_sf_Tane Tane Sosyal Defter Kitap.indd

Ünite Değerlendirme Testi TEST – 2

1. Avrupa, bilimsel çalışmalar açısından karanlık bir 3. Bu gelişme sayesinde;
dönemdeyken Müslüman bilim insanları bilgiye, ✎ Yeni düşüncelerin yayılmasını sağladı.
deneysel uygulamalarla ulaşarak bilgiyi insanların
hayat kalitesini artırmak için kullandılar. Her biri ✎ Bilimsel birikim geniş kitlelere yayıldı.
canlı birer ansiklopedi olan Müslüman araştırma- ✎ Okuma yazma öğrenen insan sayısı arttı.
cılar, bulgularını büyük bir hızla yazıya aktarmakta,
ciltler dolusu kitaplar, geniş kütüphaneleri dol- ✎ El yazma eser üretimi yaygınlaştı.
durmaktaydı. Bu medeniyetin altın çağı, yani 8. Yukarıdaki verilenler hangi gelişmenin sonuç-
Yüzyıl ve 13. yüzyıl arasında kalan dönem, geçmiş ları arasında yer alır?
dönemlerin bilgilerini yok olmaktan kurtarıyor,
değiştiriyor, yeni keşifler ilave ederek daha geniş ve A) Coğrafi keşiflerin yapılması
zengin bir hâlde tüm dünyaya yayıyordu. Bu anla- B) Matbaanın icat edilmesi
yışın özünde doğrudan gözlem fikri yatmaktaydı.
Bir şeyin işleyişini anlamak için kendi gözünüzle C) Reform hareketlerinin yaşanması
görmeniz gerekiyordu ve ancak bundan sonra D) Sanayi İnkılabının yaşanması
yazabilirdiniz. 10. yüzyılda yaşayan İbn-i Heysem,
deneylerini tamamen karanlık bir odada yapmak-
taydı. Tarihte teorilerini deney yaparak doğrulayan
ilk kişiler arasında yer alan İbn-i Heysem, bilimsel
yöntemin kilometre taşlarından birini ortaya koy-
muştur: “İnandığını ispatla!” demiştir.
(Salim T. S. Al-Hassani, 1001 İcat Dünyamızda İslam Mirası)
4.
Yukarıdaki metni okuyan bir kişi bu metne MS. 100’lerde ilk kez Çin medeniyetinde
dayalı olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin kâğıt kullanılmaya başlandı. TsaiLun (Say Yun)
cevabına ulaşılamaz? adında bir devlet görevlisi dut ağacı kabu-
ğu, kenevir ve paçavraları suyla karıştırarak
A) Tarihte teorilerini deney yaparak doğrulayan ilk kişi
kimdir? ince tabakalar şeklinde hamur hâline getirdi.
Daha sonra bu hamuru kurutarak kâğıdı icat
B) Orta Çağ’da Avrupa medeniyeti ile Türk-İslam mede- etti. Böylece yazının korunması ve yaygınlaş-
niyeti arasındaki farklılıklar nelerdir? tırılmasında önemli bir kolaylık sağlandı. Kâğıt
C) Müslüman bilim insanlarının bilginin gelecek nesille- imal etmeyi öğrenen Uygur Türkleri kendi
re aktarılmasındaki katkıları neler olmuştur? kitaplarını yazdılar. Çinlilerden kâğıt yapımı-
nı öğrenen Müslümanlar da bu icadın Orta
D) “İnandığını ispatla!” ifadesini kullanan bilim insanının BECERİ TEMELLİ SORULARA HAZIRLIK
adı nedir? Doğu’ya yayılmasını sağladılar. Haçlı Seferleri
ile Avrupalılar Müslümanlardan öğrendikleri
bu buluşu ülkelerine taşıdılar. Zaman içinde
2. Harezmi, birçok alanda çalışmalar yaparak kitaplar kâğıt yapımında yeni yöntemler keşfedildi.
yazdı. Darü’l-Hikme’nin yöneticiliğini yaptı. Mate- Böylece kâğıdın üretimi kolaylaştı, ucuzladı ve
matiğin bir dalı olan cebir biliminde yaptığı çalış- yaygınlaştı. Bu sayede kitap sayısı da arttı.
malar nedeniyle “cebirin babası” olarak tanındı.
Hint rakamlarını inceleyerek “0” (sıfır) rakamını ilk Yukarıdaki bilgilere bakılarak hangi seçenek-
defa kullandı. Böylece günümüzde kullandığımız teki çıkarım yapılamaz?
onlu sayı sistemi ortaya çıktı. Enlem ve boylam A) Kâğıdın yapımı birkaç aşamadan oluşmaktadır.
daireleriyle ilgili ölçümler yaptı. Güneş, Ay ve geze-
genlerin hareketlerini gözlemledi. B) Avrupalılar kâğıt yapımını Çinlilerden öğrenmiş, bu
buluşu Haçlı Seferleri sonunda kendi ülkelerine taşı-
Buna göre Harezmi’nin eser verdiği alanlar ara- mışlardır.
sında aşağıdakilerden hangisi verilemez? C) Kağıdın ucuzlaması ile kitabın basım hızının artması-
A) Coğrafya B) Astronomi na neden olmuştur.
C) Matematik D) Fizik D) Çin topraklarında doğan kağıt zaman içinde Ortado-
ğu’ya ve Avrupa’ya yayılmıştır.

139