Page 57 - og_7den_8e_Tur

7'DEN 8'E 3. BÖLÜM
PARAGRAFTA ANLAM

3. PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE

❖ Bir metinde okuyucuyu ana düşünceye ulaştıran destekleyici cümlelere yardımcı düşünce denir. Yardımcı
düşünce, metnin tamamını kapsayıcı nitelikte değildir. Bir metinde birden fazla yardımcı düşünce yer alır.
❖ Yardımcı düşünce ile ilgili sorular, “ulaşılabilir, ulaşılamaz, değinilmiştir, değinilmemiştir, söylenebilir, söy-
lenemez…” gibi kalıplarla karşımıza çıkmaktadır.
❖ Yardımcı düşünce soruları çözülürken öncelikle soru kökünü okumak, ardından seçenekler ve en son
metni okumak şeklinde bir yol izlenebilir ya da önce soru kökü ardından metnin okunması ve en son
seçeneklerin okunarak metinle karşılaştırılması şeklinde bir başka yol da izlenebilir.

Örnek:

Gökkuşağı, Güneş’ten gelen ışınların küresel su damlacıkları içinde kırılarak birkaç iç yansımadan
sonra dışarı farklı bir yönde çıkmasından kaynaklanır. Birincil gökkuşağında kırmızı renk dış, mor
renk iç taraftadır. Bazen ışığı daha zayıf ikincil gökkuşağına da rastlanır. Büyük damlaların meyda-
na getirdiği kuşaklar en parlak ve renk ayrılması en belirgin olanlarıdır. Küçük yağmur damlalarının
meydana getirdiği kuşaklar ise daha zayıf ve daha geniş olurlar.

Bu metinden ulaşılabilecek yardımcı düşünceler şunlardır:
❖ Gökkuşağı, Güneş ışığının su damlasıyla kırılması sonucu oluşur.
❖ Birincil ve ikincil olmak üzere iki ayrı gökkuşağı oluşabilmektedir.
❖ Yağmur damlasının büyüklüğüne göre gökkuşağının renklerinin parlaklığı ve renk geçişleri farklılık
gösterebilir.

ETKİNLİK-3
Aşağıda verilen metinden ulaşılabilecek yardımcı düşünceleri belirtilen yerlere yazınız.

Toplumların geçmişten günümüze edindikleri bilgi ve deneyimlerinin en önemli aktarıcıları
arasında dil gelir. Sözlü kültürden yazılı kültüre değin birçok bireysel ve sosyal birikim, içinden
çıkılan bağlamın aynası gibi yüzyıllar boyu dönüşümlere bağlı da olsa varlığını sürdürerek
bugüne kadar gelir. Her nerede bir insan varsa orada bir deneyim ve her nerede insan
topluluğu varsa orada bir kültürel olgudan söz etmek mümkündür. Bu deneyim ve kültürel
olguların yayılması ve sonraki kuşaklara aktarılmasında önemli bir köprü vazifesi gören dil,
insanlık tarihi açısından da birtakım öğretileri açığa çıkarır. Böylece sonradan gelen kuşaklar,
bu öğretilere bağlı olarak yaşamlarına bireysel ve sosyal değerler katarlar.

➥
➥
➥

➥

➥
➥

56