Page 395 - ULUSAL ANTALYA MATEMATİK OLİMPİYATI 1. AŞAMA SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ
P. 395

394                                  Ulusal Antalya Matematik Olimpiyatları




             20. n ve n +1 sayılarının her ikisinin de rakamları toplamı 80 ile bölünebilmek­
             tedir. Bu ko¸sulu sa˘ glayan en küçük n sayısının 11’e bölümünden kalan kaçtır?
             Çözüm: Ardı¸sık iki sayının da, rakamları toplamı 80’e bölünüyorsa, bu ko¸sulu sa˘ gla­
             yan en küçük sayıyı bulmak için, ardı¸sık sayılardan küçük olanın rakamları toplamı
             160, büyük olanın rakamları toplamı da 80 olarak alınmalıdır. E¸sitolmasıveyatersi
             olması mümkün de˘ gildir. Buna göre,  +1 sayısının rakamları toplamı 80 ise, 
                                                             
             sayısının rakamları toplamı 80 olmak üzere,  +1 =  · 10 yazalım. 9 · 8+8 = 80
             oldu˘ gundan,  sayısı en küçük
                                                    8
                                                          8
                                 = 899999999 = 8 · 10 +10 − 1
             seçilebilir. Böylece,
                                  + 1 = 899999999000000
                                                    |  {z  }
                                                       tane
                                      = 899999998999999
                                                    |  {z  }
                                                       tane
             olacaktır.  sayısının rakamları toplamının 160 olmasını istiyoruz. Buna göre, 2 · 8+
             7 · 9+9 ·  = 160 e¸sitli˘ ginden,  =9 olur. Sonuç olarak, mod 11’de,
                                 ¡    8     8   ¢   9
                              = 8 · 10 +10 − 1 · 10 − 1
                                 ³                   ´
                                         8      8          9
                               ≡ 8 · (−1) +(−1) − 1 · (−1) +10
                               ≡−8+10 ≡ 2 (mod 11)
             elde edilir.


                                                               3
                                                                       2
                                        2
                                             2
             21. x>y > 0 olmak üzere, x + y =8 ise, S = (xy) (x − y) ifadesinin
             alabilece˘ gi en büyük de˘ ger kaçtır?
             Çözüm:  +  =8 ise,
                     2
                          2
                                                2        2
                                          ( − )  ( − )         
                                2
                       8= ( − ) +2 =         +        +    + ··· +
                                             2        2      3       3
                                                            |    {z   }
                                                                6 tane
                                            µ                    ¶ 18
                                              1       4   1     6
                                        ≥ 8 ·   ( − ) ·   · ()
                                              2 2        3 6
                                            µ                  ¶ 14
                                              1         2     3
                                        =8 ·     · ( − ) · ()
                                              54
                                2
                                     3
             olur ki, buradan ( − ) () ≤ 54 elde edilir. AGO e¸sitsizli˘ ginde, e¸sitlik durumu,
                     2
             1  ( − ) =  =1 için, yani  =3 ve  −  =  √ 2 e¸sitliklerini sa˘ glayan  ve 
                         1
             2           3           ¡√     √ ¢         ¡√     √ ¢
             için sa˘ glanır. Buradan,  =  1  14 +  2 ve  =  1  14 −  2 bulunur.
                                    2                 2
   390   391   392   393   394   395   396   397   398   399   400