Page 35 - 100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ-MATEMATİK OLİMPİYATLARI
P. 35

100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ


                                   Soru (1993 TÜRKİYE):
                A   P      E
                                  Şekilde, ABCDE düzgün beşgen, O noktası bu beşgenin merkezi ve


             Q
                      O
                                  Çözüm:
            B                 D
                                            A   P      E      1-  (KAK) eşliğiyle QBO ≅ PAO olup,
                                              54°
                                            54°                  s(BOQ)=s(AOP) ve IOQI=IOPI bulunur.
                                                                 Düzgün beşgende bir kenarı gören merkez açının
                     C
                                                                 ölçüsü 72° dir. Bu nedenle
                                         Q
                                                  O              s(BOA)=s(BOQ)+s(QOA)=s(QOA)+s(AOP)=72° dir.
                                           54°
                                        B  54°             D  2-  IOQI=IOPI den s(OPQ)=54° bulunur.
                                                  C
            2.3 Dörtgen

          Dört kenarı ve dört köşesi olan         DÖRTGENLER                    *  Konveks dörtgenin köşegenleri
          çokgene dörtgen denir.                                                 dörtgenin iç bölgesindedir.
                                                                                 Konkav dörtgenin ise köşegenle-
          [AB], [BC], [CD] ve [DA] doğru                                         rinden biri dörtgenin dış bölgesin-
          parçalarının birleşimine ABCD  BASİT DÖRTGENLER       BASİT OLMAYAN DÖRTGENLER
          dörtgeni denir.  A, B, C ve D                                          dedir.
          noktaları dörtgenin köşeleridir.   D    D                 C
                                       c                                        *  Basit olmayan bir dörtgende
          IABI=a,IBCI=b,ICDI=c ve          C        c                   c        komşu olmayan iki kenar kesişir.
          IDAI=d dörtgenin kenar uzun-  d  b      d                       D      Bu şekil kelebek diye bilinir.
          luklarıdır. Ayrıca ardışık olma-          C  b             d   b      *  Konveks dörtgenin hem iç açı-
          yan iki köşeyi birleştiren [AC]
                                   A   a   B       A  a    B      A   a   B      larının hem de dış açılarının
          ve [BD] doğru parçaları ise
                                   Konveks Dörtgen  Konkav Dörtgen  Kelebek Dörtgen  ölçüleri toplamı 360° dir.
          dörtgenin köşegenleridir.
                                   Soru:

                                  ABCD konveks dörtgeninde gösteriniz ki
                                  i)  A ve B açılarının açıortayları sırasıyla [AE] ve [BE] ise,  dir.

                                  ii) A ve C açılarının açıortayları sırasıyla [AE] ve [CF ise,  dir.


                                  Çözüm:
                                  D                      1-  Yazılış kolaylığı için s(A)=2α, s(B)=2β, s(C)=2θ ve s(D)=2ψ
                                                            alalım. ABCD dörtgeninden α+β+θ+ψ=180° olur.
                                                C
                                         E                  AEB üçgeninde iç açılar yazılırsa, s(AEB)=180°-(α+β)
                                                            s(AEB)=180°-(180°-θ-ψ)⇒s(AEB)=θ+ψ bulunur. Bu bize C
                                                            ve D açılarının toplamının yarısının, AEB açısına eşit olduğu-

                                   A           B            nu gösterir.
                                  D                      2-  Diğer taraftan AECB dörtgeninde
                                                            α+2β+θ+[180°-s(AEF)]=360°⇒ α+θ=180°-2β+s(AEF) dir.
                                                      C     ABCD dörtgeninde ise α+θ=180°-β−ψ dir. O halde
                                     F  E
                                                            α+θ=180°-β-ψ=180°-2β+s(AEF) ⇒s(AEF)=β−ψ olur ki bu biz-
                                                            den isteneni karşılar.(!)
                                   A           B
          34
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40