Page 392 - 100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ-MATEMATİK OLİMPİYATLARI
P. 392

6. BÖLÜM                                                                   ÇEMBERLER - II


                                   Soru:
                                  ABC üçgeninin çevrel çemberi çiziliyor. AB ve AC küçük yaylarının orta noktaları D ve E
                                  olmak üzere, BC küçük yayı üzerinde bir P noktası alınıyor. DP ∩ BA={X}, PE ∩ AC={Y}
                                  ve I iç merkez ise gösteriniz ki X, I, Y noktaları doğrusaldır.


                                  Çözüm:
                                    A        E    A        E   1-  C, D, P, E, B, A çembersel noktaları Pascal teoremi-
                                                                  ne dayanarak şunu söyler: I, X, Y doğrusaldır.
                                  D             D
                                           Y             Y
                                   X   I         X   I
                                  B           C  B           C
                                      P

                                   Soru ( 1991 İMO Shortlist ):
                                  ABC üçgeninin içerisinde bir P noktası alınıyor. P noktasından [AC] ve [BC] kenarlarına
                                  indirilen dikme ayakları sırasıyla P ve P dir. Ayrıca C noktasından AP ve BP doğrula-
                                                             1
                                                                  2
                                  rına indirilen dikme ayakları sırasıyla Q ve Q dir. Eğer Q ≠P ve Q ≠P ise P Q , Q P 2
                                                                      2
                                                                                2
                                                                 1
                                                                                               1
                                                                                       1
                                                                                          2
                                                                                                 2
                                                                                                     1
                                                                                  1
                                  ve AB doğrularının bir noktada kesişeceğini gösteriniz.
                                  Çözüm:                                    1- CQ P PP Q noktaları [CP] çaplı
                                                                                 1 1
                                                                                      2
                                                                                       2
                                                                               çember üzerindedir. Şu halde
                                      C                     C
                                                                               CP ∩ PQ ={A}, CP ∩ Q P={B}
                                                                                 1     1      2   2
                                   Q2                    Q2                    ve Q P ∩ P Q ={X} tir. Dairesel 6
                                            P2                   P2               2 1   2  1
                                    P1                   P1
                                           P                     P             noktanın sıralaması CP Q PQ P
                                                                                                1
                                                                                                     1 2
                                                                                                  2
                                          Q1                    Q1             şeklinde ayarlanırsa, Pascal teore-
                                                                               mi yardımıyla  A-X-B noktalarının
                                  A                 B  A                  B
                                                            X                  doğrusal olduğunu anlarız.
            6.12 Newton Teoremi
          ABCD teğetler dörtgeninin  İspat:
          [AB], [BC], [CD] ve [DA] kenar-
          larına değme noktaları sırasıy-          K                     1- EG ∩ HF={O} ve EF ∩ HG={K} olsun.
          la E, F, G ve H ise; AC, BD,                                      Pascal teoremiyle G, E, E, F, H, H nok-
          EG, FH doğruları bir noktada                                      talarına bakıp O, A, K noktalarının doğ-
          kesişir.                                                          rusal olduğunu söyleyebiliriz.
                                        A                   A
                                            H                   H
                                              D                   D
                                     E         G         E         G
                                            O                   O
                                  B        F       C  B        F       C
                                     Aynı şekilde G, G, H, F, F, E noktalarına bakıp C, K, O  noktalarının doğrusal olduğunu söyle-
                                    yebiliriz. Demek ki AC, EG, FH doğruları bir O noktasında kesişmektedir. Benzer düşünce ile
                                    BD, EG, FH doğrularının da O noktasında kesiştiği anlaşılır ki böylece Newton teoremi ispat-
                                    lanmış olur.
                                                                                                    391
   387   388   389   390   391   392   393   394   395   396   397