Page 298 - 8_sf_Dahimatik
P. 298

˙
                                            ˙
                                                                    ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  297
                 2 kalecisi ve 14 oyuncusu olan 16 ki¸silik     9 ki¸si arasından 2’¸ser, 3’er veya 4’er
          bir futbol takımında, sahaya çıkacak ilk 11 kaç  ki¸siden olu¸san gruplar olu¸sturulacaktır. Bu 9 ki¸si
          farklı ¸sekilde belirlenebilir?               kaç farklı biçimde gruplara ayrılabilir?


                                             2
                    1 kaleciyi, 2 kaleci arasından  = 2           9 ki¸siyi, 2,2,2,3 veya 2,3,4 veya 3,3,3
                                             1
          farklı ¸sekilde, 10 oyuncuyu da 14 oyuncu arasından,  ¸ seklinde gruplara ayırabiliriz. Buna göre, hangi grubu

                           14  = 1001                   kaç farklı ¸sekilde belirleyece˘ gimizi bulalım.
                           10
          farklı ¸sekilde seçebiliriz. O halde, sahaya çıkacak ilk
                                                        i) 2,2,2,3 ki¸silik grup için, 9 ki¸siden önce 3 ki¸siyi,
          onbir, 2 1001 = 2002 farklı ¸sekilde seçilebilir.
                                                                            9  = 84
                                                                            3
                                                        farklı ¸sekilde seçebiliriz.

                                                                                     6
                                                            Geri kalan 6 ki¸siden 2 ki¸siyi,  = 15;
                                                                                      2
                                                                                  4
                                                            sonraki 4 ki¸siden 2 ki¸siyi  = 6 ve
                                                                                  2

                                                                         2
                                                            son 2 ki¸siyi de  = 1 farklı ¸sekilde belirleriz.
                 4 kız ve 5 erkekten, 3 ki¸si en az birinin kız          2
                                                        Fakat, 2 ki¸silik grupların kendi arasındaki de˘ gi¸smesi
          olması ko¸suluyla kaç ¸sekilde seçilebilir?
                                                        farklı üç grup vermez. O halde, sonuç 3! = 6’ya
                                       4
                                                        bölünmelidir. Böylece, 2,2,2,3 ki¸silik gruplara,
                                         5
                    1 kız ve 2 erkek varsa,  = 40;
                                       1  2
                                 4
                                   5
                                                                        84 15 6
              2 kız ve 1 erkek varsa,  2  1  = 30;                             = 1260
                                                                          6
                        4
              3 kız varsa,  = 4;
                        3                               farklı ¸sekilde ayrılır.
          oldu˘ gundan, 40 + 30 + 4 = 74 ¸sekilde seçilebilir. Ya
          da,                                           ii) 2,3,4 ki¸silik grup için, 9 ki¸siden önce 4 ki¸siyi,

                          9    5  = 74
                                                                           9
                          3     3                                            = 126
                                                                           4
          ¸ seklinde de bulabilirdik.
                                                        farklı ¸sekilde seçebiliriz. Geri kalan 5 ki¸siden 3 ki¸siyi,

                                                                           5
                                                                           3  = 10;

                                                                              2
                                                        sonraki 2 ki¸siden 2 ki¸siyi  2  = 1 farklı ¸sekilde
                    33 farklı nesne; her ki¸siye 11’er  belirleriz. Böylece, bu durum için,
          nesne dü¸smek üzere; üç ki¸siye kaç farklı ¸sekilde
                                                                       126 10 1 = 1260
          payla¸stırılabilir? (UAMO - 1996)
                                                        farklı ¸sekilde gruplara ayrılır.
                                                        iii) 3,3,3 ki¸silik grup için, 9 ki¸siden önce 3 ki¸siyi,

                                                                            9  = 84
                                                                            3
                                                        farklı ¸sekilde seçeriz.
                                                                                     6

                                                            Geri kalan 6 ki¸siden 3 ki¸siyi,  3  = 20;
                    22

                33
                                                                                  3
          Yanıt :     .                                     sonraki 3 ki¸siden 3 ki¸siyi  = 1 farklı ¸sekilde
                11  11                                                            3
                                                        belirleriz.
                                                        Fakat, 3 ki¸silik grupların kendi arasındaki de˘ gi¸smesi
                                                        farklı üç grup vermez. O halde, sonuç 3! = 6’ya
                                                        bölünmelidir. Bu durum için de,
                 Alper, Tu˘ gra ve Berk’in de aralarında
                                                                         84 20
          bulundu˘ gu 9 ki¸si arasından; aralarında Alper ve                   = 280
          Tu˘ gra’nın bulundu˘ gu ve Berk’in bulunmadı˘ gı 5               6
                                                        farklı gruba ayrılır.
          ki¸silik grup kaç farklı ¸sekilde seçilebilir?
                                                        Sonuç olarak,
                   Alper ve Tu˘ gra kesinlikle seçece˘ gimiz       1260 + 1260 + 280 = 2800
          grupta olaca˘ gından; Alper ve Tu˘ gra haricindeki 7 ki¸si  farklı grup seçilebilir.
          arasından geri kalan 3 ki¸si seçilmelidir. Fakat; Berk’in
          olmamasını istedi˘ gimiz için; Berk haricindeki 6 ki¸siden
          3 ki¸si seçilmelidir. Buna göre;

                              6     6!
                    C (6; 3) =   =     = 20
                              3    3!3!
          de˘ gi¸sik grup seçilebilir.
   293   294   295   296   297   298   299   300   301   302   303