Page 67 - og_2_olimpiyat
P. 67

3
                                m
                                                                                   2
                                                                         m
             Çözüm     Denklemi 3  = n  + 1 biçiminde yazıp çarpanlarına ayıralım. 3  = (n + 1)(n  - n + 1) eşitliğinde
                                                                                                  +
                       çarpanlar 3 ün bir kuvveti olmalıdır. Buna göre, n = 2, 8, 26, . . . , 3k - 1 biçiminde ve  k ∈
                       olacaktır. Ancak n = 2 dışındaki tüm n = 3k - 1 sayıları için n  - n + 1 = n(n - 1) + 1 ifadesinde   3. Bölüm
                                                                        2
                                          2
                                                                2
                       (3k - 1)(3k - 2) + 1 = 9k  - 6k - 3k + 2 + 1 den 3(3k  - 3k + 1) elde edilir. Buna göre, 3k  - 3k + 1
                                                                                            2
                       çarpanı 3 ün kuvveti olamaz.  Sonuç olarak (2, 2) olmak üzere denklemi sağlayan sadece 1 tane
                       (m, n) pozitif tam sayı sıralı ikilisi vardır.
                                                                                            Cevap: C
            Örnek        2
              34       3n  + 3n + 7 sayısının tam küp olmasını sağlayan kaç n pozitif tam sayısı vardır?
                                                                                       (UMO - 2002)
                       A) 0          B) 1           C) 3          D) 7           E) Sonsuz çoklukta









                                   3
                                                         3
                         2
                                            2
             Çözüm     3n  + 3n + 7 = x  olsun. 3n  + 3n + 6 + 1 = x  den                                 ÇARPANLARA AYIRMA (En Mühim Alışveriş)
                       3(n  + n + 2) = x  - 1 = (x - 1)(x  + x + 1) eşitliği elde edilir. Eşitliğin sol tarafı 3 çarpanı içerdiği
                         2
                                                2
                                    3
                                                                                          +
                                                                                      n
                       için sağ tarafında da 3 çarpanı olmalıdır. Buna göre, x = 1, 4, 7, . . . , 3k + 1 ve k∈ ∈    olur. Bu x
                                                                2
                       değerleri için x - 1 çarpanı 3 ün bir katı olduğu gibi  x  + x + 1 = x(x + 1) + 1 çarpanı da
                                           2
                                                               2
                       ( (3k + 1)(3k + 2) + 1 = 9k  + 6k + 3k + 2 + 1 = 3(3k  + 3k + 1) ) 3 ün bir katıdır.
                                  2
                       Bu durumda n  + n + 2 ifadesi 3 çarpanı içermelidir. Ancak n sayısı (Tüm tamsayıları bu üç form-
                       dan biri olarak yazabiliriz); ister 3k, ister 3k + 1, istersen 3k + 2 olsun n  + n + 2 ifadesi 3 ün bir katı
                                                                              2
                       olamaz ve 3 çarpanı içermez. x için az önce yapılan işleme benzer olarak sen de işlemler yaparak
                                                                   2
                       bu neticeye varabilirsin. (En kolay olanı ben yapayım; n  + n + 2  ifadesinde n = 3k yazılırsa
                         2
                                                                                            2
                       9k  + 3k + 2 olur ki 3 e bölünmez, 3 ile bölümünden 2 kalanı elde edilir) Sonuç olarak 3n  + 3n + 7
                       sayısının tam küp olmasını sağlayan hiç bir n pozitif tam sayısı yoktur. (0 tane)
                                                                                            Cevap: A
           c) a  - b   ve  a  + b   Genellemeleri
                     n
                                    n
                              n
               n
               n tek doğal sayı olmak üzere,
                                                  2
                n
               a  + b  = (a + b) (a n - 1  - a n - 2 . b + a n - 3 . b  - . . . - a . b n - 2  + b n - 1 ) ve
                    n
               tüm n doğal sayıları için
                    n
               a  - b   = (a - b) (a n - 1  + a n - 2  . b + a n - 3  . b  + . . . + a . b n - 2  + b n - 1 ) dir.
                n
                                                   2
            Örnek
             35        Aşağıdaki ifadelerin, buradaki genellemeler yardımı ile çarpanlara ayrılışını inceleyiniz.
                                              3
                           5
                                          4
                       •   x  + 1 = (x + 1) ( x  - x  + x  - x + 1)
                                                  2
                           5
                                          4
                       •   b  - 1 = (b - 1) ( b  + b  + b  + b + 1)
                                                  2
                                              3
                                         2
                                                    2
                                                          4
                                 14
                                                               6
                                                                         10
                                                                    8
                                                                              12
                       •   128 - n  = (2 - n ) (64 + 32n  + 16n  + 8n  + 4n  + 2n  + n )
                                                                                      ALTIN NOKTA    67
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72