Page 137 - 100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ-MATEMATİK OLİMPİYATLARI
P. 137

100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ


            4.7 Menelaus Teoremi ( M.Ö.140 - M.Ö.70 ) ve Karşıtı

          ABC üçgeninde BC, AC ve AB  Menelaus Teoremi:
          doğruları üzerinde  sırasıyla
                                                         C                              C
          D, E ve F noktaları alınıyor.  İspat:                  d                                X
                                                                                             Y Y
          D, E, F noktaları doğrusal ise;                  E                              E
                                                   D                             D          m
                                       F                                    n
                                               B              A       F      B               A
                                  1- B ve A noktalarının d doğrusuna uzaklıkları n ve m olmak üzere, d doğrusu üzerinde X ve Y nok-
                                  taları düşünülürse,




                                    Menelaus Teoremi'nin Karşıtı:
          ABC üçgeninde BC, AC ve AB                      C                               C
          doğruları üzerinde      İspat:
                                                            E                               E
                                                   D                               D
          eşitliğini sağlayan D, E, F nok-  F                          F
          taları alınırsa; D, E, F doğrusal  T  B              A       T       B               A
          olur.
                                  1- ED yi uzatalım, AB doğrusunu T noktasında kessin. Şu halde Menelaus teoremi,
                                                   olduğunu söyler.

                                  2- Bize verilen eşitliğe (**) diyelim, yani

             Ceva teoremi kenar sayısı
             tek olan her şekle uyar.
             Mesela bir ABCDE beşge-  Uyarı: Buradaki (-) işareti yönle ilgilidir, bazen önemlilik arzeder. Görüldüğü üzere,
             ninde A, B, C, D ve E köşe-  FDE kenarlardan birini dıştan kesmiştir. Yani;
             lerine ait doğrular karşı
             kenarları A’, B’, C’, D’ ve E’
             noktalarında kestiğinde
             şöyle olur:
                                   Soru (1996 TÜRKİYE):
                                  Bir XOY açısının OX kenarı üzerinde IOAI=3, IODI=5 olacak biçimde alınan A ve D
                                  noktaları, OY kenarı üzerinde de IOCI=4 ve IOBI>4 olacak biçimde alınan C ve B
                                  noktaları için, [AB] ∩ [DC] = {E} ve IAEI.IOBI=3IEBI ise IOBI kaçtır?
                                  Çözüm:
                                                 X                           X         1- Verilen eşitliği
                                             D                           D                IAEI:IEBI=3:IOBI
                                            2                          2                  şeklinde yazmak
                                          A                          A                    zor değildir. Şimdi
                                              E                           E
                                       3                          3                       AOB üçgenine
                                                                                          [DC] kesenine
                                                                                          göre Menelaus
                                  O                         Y O                        Y  teoremi uygulaya-
                                         4   C           B          4    C           B
                                                                                          lım.


          136
   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142