Page 236 - 100 YILIN OLİMPİYAT SORULARIYLA GEOMETRİ-MATEMATİK OLİMPİYATLARI
P. 236

4. BÖLÜM                                                                    ÜÇGENLER - II


            4.24 Simson ( 1687-1768) Doğrusu


          ABC üçgeninin çevrel çemberi  İspat:
          üzerinde alınan P noktasından
          BC, AC  ve AB  doğrularına
          indirilen dikme ayakları D, E  E  P          E    P
          ve F ise; D-E-F noktaları doğ-  C            C            1-  IAFI=IPAI.cos(PAF) , IFBI=IPBI.cos(PBF) ,
          rusaldır. Bu doğruya Simson
                                       D                               IBDI=IPBI.cos(PBD) , IDCI=IPCI.cos(PCD) ,
          Doğrusu denir.
                                                                       ICEI=IPCI.cos(PCE) , IEAI=IPAI.cos(PAE) ve
                                                                       s(PAF)=s(PCD) , s(PBD)=s(PAE) ,
                                  A              B A              B    s(PCE)=s(PBF)  olduğundan
                                          F           IPAI.cos(PAF)  F



                                  O halde D-E-F noktaları doğrusaldır.





                                   Soru ( 2003 ÇİN ):
                                  ABCD kirişler dörtgeninde P, Q, R noktaları sırasıyla D noktasından [BC], [AC] ve [AB]
                                  kenarlarına çizilen yükseklik ayakları olmak üzere, IPQI=IQRI olması için gerek ve yeter
                                  şart, ABC ve ADC açılarının açıortaylarının AC üzerinde kesişmesidir. İspatlayınız.

             PECD, PDFB ve        Çözüm:
             PCAB çemberseldir.
                                                                    1-  DQPC bir kirişler dörtgenidir,
             O halde                                                   s(DPC)=s(DQC)=90° dir, bu yüzden
                                      R                R
             s(PDE)=s(PCE)=                D                D          s(DPQ)=s(DCA) dır. Benzer şekilde ARDQ
                                     A                A
             s(PBA)=180°-s(PDF) dir.                                   kirişler dörtgeni ve s(DAC)=s(DRP) dir.
             Bu ise E, D, F nin        Q                 Q             Bu ikisi bize DCA ≈ DPR olduğunu söyler.
             doğrusal olduğunu
             gösterir.                                              2-  Aynı yoldan gidilirse
                                                                       BAD ≈ PQD, CBD ≈ QRD olduğu görülür.
                                  B              C B              C
                                          P                 P














                                  3- İç açıortay teoremi göz önüne alınırsa ''IPQI=IQRI ⇔ ABC ve ADC açılarının açıortayları AC
                                    üzerinde kesişir'' ifadesinin doğruluğu anlaşılır.



                                                                                                    235
   231   232   233   234   235   236   237   238   239   240   241