Page 103 - 8_sf_Dahimatik
P. 103

˙
                                            ˙
                                                                    ˙
         102                       DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                 m ve n sayıları 2000 sayısının pozitif
          bölenleri olmak üzere; (m; n) ikililerini gözönüne                      n (n + 1) (2n + 1)
                                                            2
                                                                 2
                                                                              2
                                                                     2
          alalım. Bu ikililerden kaç tanesi için n sayısı m’yi  1 + 2 + 3 +       + n =  6
          tam böler? (UAMO- 2000)
                                                         oldu˘ guna göre,
                                                                     2
                                                                            2
                                                                                           2
                                                             2
                                                            1   1 + 2   2 + 3   3 +       + 100   100
                         3
                      4
                                              c
                                     b
                                  a
               2000 = 2  5 ;  m = 2  5 ;  n = 2  5 d     ifadesinin kaç tane tek sayı pozitif böleni vardır?
          olsun. n j m olması için,                               Verilen sayıyı,
                  4   a   c   0 ve 3   b   d   0               2  2          2
                                                             1 + 2 +       + 100    (1 + 2 +       + 100)
          olmalıdır. Bu ko¸sulları sa˘ glayan tam 15 tane (a; c)  100 101 201  100 101
          ikilisi ve tam 10 tane (b; d) ikilisi vardır. Dolayısıyla,  =
                                                                  6          2
          n j m olan (n; m) ikililerinin sayısı
                                                            =50 101 (67   1)
                           15 10 = 150                        2   2
                                                            =2  3 5  11 101
          olarak bulunur.
                                                        biçiminde hesaplayabiliriz. Buna göre, tek sayı pozitif
                                                        bölenlerinin sayısı,
                                                                (1 + 1) (2 + 1) (1 + 1) (1 + 1) = 24
                                                        olarak bulunur.
                    m ve n sayıları 2520 sayısının pozitif
          bölenleri olmak üzere; (m; n) ikililerini göz önüne
          alalım. Bu ikililerden kaç tanesi için n sayısı m’yi tam
          böler?








                                                                                       2
                                                                Kaç tane p asal sayısı için p + 11 sayısının
          Yanıt : 540.
                                                         tam 6 tane farklı pozitif böleni vardır? (UAMO-
                                                         2002)
                                                                  p = 2 için
                                                                       2
                                                                      p + 11 = 15 = 3 5
                      2
                                         3
                 p ve p + 2 asal sayılarsa; p + 3 sayısının  sayısının 4 pozitif böleni vardır.
          en çok kaç asal böleni olabilir? (UMO - 2006)     p = 3 için
                                                                       2
                                                                                    2
                                                                      p + 11 = 20 = 2  5
                        2
                   p ve p + 2 asal sayılarsa; p = 2 olamaz.
                                                         sayısının 6 pozitif böleni vardır.
          p > 3 için; tüm asal sayılar; 6k   1 formundadır. Buna
                                                            Her p   5 asal sayısı 6k   1 biçiminde
          göre; p asal sayı iken;
                                                         gösterilebilir.
                                    2
                   2
                  p + 2 = (6k   1) + 2                   Buna göre,
                                2
                         = 36k   12k + 1 + 2                        2              2
                                  2                                p + 11 = (6k   1) + 11
                         = 3 12k   4k + 1                                      2
                                                                          = 36k   12k + 12
          oldu˘ gundan; asal sayı olamaz. O halde; sadece p = 3           = 12 3k   k + 1

                                                                                 2
                                          2
          için incelemek yeterlidir. p = 3 iken; p + 2 = 11
                                                                    2
          asaldır ve                                    olaca˘ gından, p + 11 daima, 12’ye bölünecektir
                                                         ve 12’nin zaten 6 tane pozitif böleni oldu˘ gundan,
                            3
                    3
                   p + 3 = 3 + 3 = 30 = 2 3 5            2
                                                         p + 11 sayısının pozitif bölenlerinin sayısı 6’dan fazla
          oldu˘ gundan en fazla 3 asal böleni vardır.    olacaktır.
   98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108