Page 126 - 8_sf_Dahimatik
P. 126

˙
                                       ˙
                                            ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  125
                                                                     p
                                                                 q
                 53   5 (mod m) denkli˘ gini sa˘ glayan 1’den   p + q sayısının asal olmasını sa˘ glayan
          büyük kaç m pozitif tamsayısı vardır?         kaç (p; q) asal sayı sıralı ikilisi vardır? (U ˙ IMO -
                                                        2001)
                    53   5 (mod m) ise
                                                                                              q
                         m j 53   5 = 48                          p ve q asal sayılar oldu˘ gundan ve p + q p
                                                                                             q
                                                        toplamının da asal olmasını istedi˘ gimiz için; p veya
          olmalıdır. Yani, m sayısı 48’in böleni olması gerekir.  p
                                                        q toplamlarından biri tek biri çift olmalıdır. Bu ise p
          48’in pozitif bölen sayısını bulalım.
                                                        veya q’nun birinin çift olmasını yani çift olan tek asal
                                 4
                            48 = 2 3                    sayı 2 olmasını gerektirir.
          e¸sitli˘ gine göre, 48’in
                       (4 + 1) (1 + 1) = 10                         q   2
                                                        p = 2 olsun: 2 + q ifadesinin asal olması için; q = 3
          pozitif böleni vardır. 1’i çıkarırsak, 10   1 = 9 tane m  alınırsa;
          pozitif tamsayısı bulunur.                                      3   2
                                                                         2 + 3 = 17
                                                        oldu˘ gundan; (2; 3) ve (3; 2) birer çözümdür.

                                                         ¸ Simdi ba¸ska çözüm olmadı˘ gını gösterelim. q tek sayı
                                                        oldu˘ gundan, q = 2k + 1 formunda yazılabilir. 3’ten
                                                        büyük bir tek sayının karesinin 3’e bölümünden kalan
                                                        1’dir. Buna göre; q = 2k + 1 > 3 için,
                  n
                 2 + 27 sayısı 7’ye bölünecek ¸sekilde        2 2k+1  + (2k + 1)   2 + 1   0 (mod 3)
                                                                            2
          100’den küçük kaç pozitif n tamsayısı vardır?
                                                                         2
                                                                     q
                                                        bulunur. Yani, 2 + q ifadesi q > 3 için daima 3’e tam
                                                        bölünecek ve asal sayı olmayacaktır.
                       2 1     2 (mod 7) ;
                       2 2     4 (mod 7) ;
                       2 3     1 (mod 7)
          oldu˘ gundan; n sayısı 3’ün bir katı olursa,
                    n
                   2 + 27   1 + 27   0 (mod 7)
                                  n
          olur. n = 3; 6; 9; :::; 99 için, 2 + 27 sayısı 7’ye
          bölünece˘ ginden, 33 tane n pozitif tamsayısı vardır.







                                                                                       n
                                                                n pozitif bir tamsayı ise; 3 ’nin 32’ye
                     n
                    5 + 1 sayısı 9’a bölünecek ¸sekildeki üç  bölümünden kalan, 1, 11, 15 ve 25 sayılarından
          basamaklı en küçük sayı kaçtır?               hangisi olamaz? (U ˙ IMO - 2003)
                                                                    n
                                                                   3 ifadesinin 32’ye bölümünden elde
                                                        edilebilecek kalanları n de˘ gerlerine göre inceleyelim.
                                                                    1
                                                                   3   3 (mod 32) ;
                                                                    2
                                                                   3   9 (mod 32) ;
                                                                    3
                                                                   3   27   ( 5) (mod 32) ;
                                                                    4
                                                                   3    15   17 (mod 32) ;
                                                                    5
                                                                   3    45   19 (mod 32) ;

                                                                    6
                                                                   3   3 3  2    25 (mod 32) ;
                                                                    7
                                                                   3   11 (mod 32) ;
                                                                    8
                                                                   3   1 (mod 32)
          Yanıt : 6 17 + 3 = 105; (n = 6k + 3 formunda olmalıdır.)  oldu˘ gundan; kalanlar 3; 9; 27; 17; 19; 25; 11 ve 1
                                                        olabilir. 15 olamaz.
   121   122   123   124   125   126   127   128   129   130   131