Page 132 - 8_sf_Dahimatik
P. 132

˙
                                       ˙
                                                                    ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  131
                 12! sayısını asal çarpanlarına ayırınız.       Hiçbiri asal olmayan ardı¸sık 1000 sayı
                                                        bulunuz.

                                                                  Bir önceki örnekteki mantı˘ gı kullanarak,
                   12! = 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
                                                         1001! + 2; 1001! + 3; 1001! + 4;..., 1001! + 1001
          oldu˘ gundan,
                     2           2  3         2         sayılarının asal olamayaca˘ gını söyleyebiliriz. Bunların
             12! = 2  3  11  (2 5)  3  2  7  (2 3)  5 2  3 2
                                                        sayısı da, 1000’dir.
                         2
                      5
                   10
                = 2  3  5  7 11
          ¸ seklinde asal çarpanlarına ayrılır.                                       
                                                          F Ardı¸sık k tane Bile¸sik SayıF

                                                        Her hangi k pozitif tamsayısı sayısı için, ardı¸sık k tane
                                                        bile¸sik sayı

                                                          (k + 1)! + 2; (k + 1)! + 3; :::; (k + 1)! + k + 1
                 37! + 51 sayısını tam bölen iki tane asal  ¸ seklinde bulunabilir.
          sayı bulunuz.



                       37! + 51 = 37! + 3 17
                                                                   Hiçbiri asal olmayan ardı¸sık 101 sayı
          ¸ seklinde yazalım. 37! sayısı 3’e ve 17’ye
          bölünebildi˘ ginden, verilen sayı hem 3 hem de 17’ye  bulunuz.
          tam bölünür.







                                                         Yanıt : 102! + 2; 102! + 3; 102! + 4; :::; 102! + 102

                 19! + 1 ile 19! + 23 arasında kaç asal sayı
          vardır?                                                    13! + 1 < p   13! + 13 ko¸sulunu
                                                         sa˘ glayan kaç p asal sayısı vardır? (UMO - 1993)


                        19! = 1 2 3 4       19
          oldu˘ gundan,
              19! + 2 sayısı 2’ye,
              19! + 3 sayısı 3’e,
              19! + 4 sayısı 4’e bölünür.
                                                         Yanıt : 0.
          Bu ¸sekilde devam edersek, 20’den küçük k de˘ gerleri
          için,
              19! + k sayısı k’ya bölünür.
          Geriye,                                               42 44 46       100 sayısını faktöriyelli olarak
                                                        yazınız.
                    19! + 20, 19! + 21; 19! + 22
          sayılarının asal olup olmadı˘ gını kontrol etmek kaldı.
          19! + 20 = 19! + 4 5 ve 19! içinde hem 4 hem de 5
          oldu˘ gundan, 19! + 20 sayısı 20’ye de bölünür. Benzer  42 44 46       100 = (2 21)   (2 22)   (2 23)       (2 50)
          ¸ sekilde, 19! + 3 7 sayısı da 21’e, 19! + 2 11 sayısı da  ¸ seklinde yazalım. Bu çarpımda 30 tane 2 çarpanı
          22’ye tam bölünür. O halde, bu iki sayı arasında asal  oldu˘ gundan,
          sayı yoktur.                                                                         50!
                                                                           30
                                                                                             30
                                                           42 44 46       100 = 2   (21 22       50) = 2
                                                                                               20!
                                                        ¸ seklinde yazılabilir.
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137