Page 164 - 8_sf_Dahimatik
P. 164

˙
                                            ˙
                                       ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  163
                                                                    p
                 p   4 sayısı bir tamsayının dördüncü           n =   (1234) (1235) (1236) (1237) + 1
          kuvveti olacak ¸sekilde kaç tane p asal sayısı vardır?  sayısının son iki basama˘ gı kaçtır?

                            4
                                     2
                    p   4 = n olsun. 4n ekleyip çıkaralım.         1234 = x diyelim. Bu durumda,
          Bu durumda,                                   yukarıdaki gibi çözeriz.


                     4
                              4
                                    2
                 p = n + 4 = n + 4n + 4   4n  2                 n =  p x (x + 1) (x + 2) (x + 3) + 1
                       2            2                              p
                  = n   2n + 2   n + 2n + 2                      =   (x + 3x) (x + 3x + 2) + 1
                                                                       2
                                                                                2
          e¸sitli˘ gine göre; n > 1 için; her iki çarpan da 1’den  = x + 3x + 1
                                                                    2
          büyük olaca˘ gından; p asal olmaz.
                                                        olur. O halde,
                               4
            n =  1 için, p   4 = n e¸sitli˘ ginden p = 5’tir ve             2
                                                                   n = (1234) + 3 (1234) + 1
                             asaldır.
          O halde, sadece 1 asal sayı vardır.           ifadesine e¸sittir. Son iki basama˘ gındaki rakamları
                                                        bulmak istedi˘ gimiz için,
                                                                          2
                                                                      (34) + 3   (34) + 1
                                                        i¸sleminin sonucundan, son iki rakamın 59 oldu˘ gu
                                                        görülür.
                                     n
                 S = 3 2n+1    2 2n+1    6 ifadesi asal olacak
          ¸ sekilde kaç n pozitif tamsayısı vardır?
                    n = 1 için, 27   8   6 = 13 asaldır. ¸Simdi
          ifademizi çarpanlara ayırmaya çalı¸salım.             T = (a + 1) (a + 2) (a + 3) (a + 4) + 5
                                                        ifadesinin alabilece˘ gi minimum de˘ ger kaçtır?
                   2n+1
                          2n+1
                                 n
              S = 3      2      6
                                    n n
                           n n+1
                   n n+1
                = 3 3     2 2      2 3
                           n n+1
                                             n n
                   n n+1
                                     n n
                = 3 3     2 2      3 2 3 + 2 3 2              T = (a + 1) (a + 4) (a + 2) (a + 3) + 5
                                            n n+1
                   n n+1
                                    n n+1
                           n n+1
                = 3 3     2 3      2 2   + 3 2                  = a + 5a + 4     a + 5a + 6 + 5


                                                                                2
                                                                    2
                                           n
                                       n
                        n
                            n
                = 3 n+1  (3   2 ) + 2 n+1  (3   2 )     ¸ seklinde yazalım. Burada a + 5a + 4 = x denilirse,
                                                                              2

                   n
                        n
                = (3   2 ) 3 n+1  + 2 n+1                        x (x + 2) + 5 = x + 2x + 5
                                                                                2
          oldu˘ gundan, n > 1 için bu sayı daima bile¸sik sayı              = x + 2x + 1 + 4
                                                                                2
          olacaktır. O halde, sadece n = 1 için verilen ifade                       2
                                                                            = (x + 1) + 4
          asaldır.
                                                        e¸sitli˘ ginden,
                                                              T = (a + 1) (a + 2) (a + 3) (a + 4) + 5
                                                       

           F S = a (a + 1) (a + 2) (a + 3) + 1 tamkaredir. F    = a + 5a + 5   2  + 4
                                                                    2

                                                                     2        2
          Bu ifadenin tamkare oldu˘ gunu gösterelim.  Ardı¸sık  elde edilir. a + 5a + 5 ’nin en küçük de˘ geri 0
          çarpanlardan birinci ile dördüncüyü, ikinci ile üçüncüyü  oldu˘ gundan, verilen ifadenin en küçük de˘ geri 4’tür.
          çarpalım.
                 S = a (a + 1) (a + 2) (a + 3) + 1
                   = [a (a + 3)] [(a + 1) (a + 2)] + 1
                        2        2
                   = a + 3a   a + 3a + 2 + 1
                                                                       8
                                                                1’den 10 ’e kadar olan sayılardan ardı¸sık
                   2
          e¸sitli˘ ginde a + 3a = x diyelim. Böylece,   dördünün çarpımı tamkare olan kaç dörtlü vardır?
                                2
            S = (x) (x + 2) + 1 = x + 2x + 1 = (x + 1) 2
                                                                  n   1; n; n + 1; n + 2 dört ardı¸sık sayı
          olur. Yani,
                                                        olsun. Bu sayıların çarpımı,
                                           2         2
          S = a (a + 1) (a + 2) (a + 3) + 1 = a + 3a + 1                                    2        2
                                                        P+1 = (n   1) n (n + 1) (n + 2)+1 = n + n   1
          elde edilir.
                                                        oldu˘ gundan, ardı¸sık dört sayının çarpımının 1 fazlası
                                                        bir tamkare ise, bu dört sayının çarpımı tamkare
                                                        olamaz. Yanıt 0.
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169