Page 171 - 8_sf_Dahimatik
P. 171

˙
                                            ˙
                                                                    ˙
         170                       DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                 a ve b aralarında asal sayılar olmak üzere;    k = 1; 2; 3; :::; 10 için;
                                  200                                   3    2
                           (ax + b)                                    k + 3k + 3k + 2
                                                                               2
                                                                          3
                                    3
          ifadesinin açılımında; x 2  ve x terimlerinin                 k + 3k + 3k
          katsayıları e¸sit ise; a + b kaçtır? (AIME 2000)  sayılarının çarpımını bulunuz.
                                                                  Binom açılımına göre,

                                                                              3
                                                                                    2
                                                           3    2            k + 3k + 3k + 1 + 1
                    2000  b 1998 2  2000  b 1997 3        k + 3k + 3k + 2
                            a =
                                          a
                     2             3                         3    2       =   3     2             =
                                                            k + 3k + 3k     (k + 3k + 3k + 1)   1
          e¸sitli˘ gine göre;                                                  3
                                                                         (k + 1) + 1
                         a   666b
                                     a = 0
                     b 1998 2    1997 3                                        3
                                                                         (k + 1)   1
          oldu˘ gundan, b = 666a olur. a ve b aralarında asal  yazılabilir. k + 1 = n diyelim. Bu durumda,
          oldu˘ gundan dolayı; a = 1 ve b = 666 olmalıdır. O       3               2
                                                                 n + 1    (n + 1) n   n + 1
          halde; a + b = 667 elde edilir.                               =
                                                                                   2
                                                                   3
                                                                 n   1    (n   1) (n + n + 1)
                                                                                        n + 1
                                                         ¸ seklinde olacaktır. n = 2; 3; :::; 11 için,  de˘ geri,
                                                                                        n   1
                                                                 3 4 5 6   11 12   11 12
                                                                                  =     = 66
                                                                 1 2 3 4    9 10    1 2
                                                               2
                                                            n   n + 1
                                                         ve            de˘ geri de,
                                                              2
                                                            (n + n + 1)
                                                                   3 7 13     91 111    3
                                                                                     =
                                                                   7 13 21   111 133   133
                                                                                                3
                                                         elde edilir. O halde istenilen çarpımın de˘ geri 66   =
                                                                                               133
                                                         198
                 Binom açılımından yararlanarak,             olarak bulunur.
                                                         133
                                   n (n + 1) (2n + 1)
                  2
                                2
                      2
              2
             1 + 2 + 3 +       + n =
                                          6
          oldu˘ gunu gösteriniz.
                                                                                           
                         3    3    2
                   (a + 1) = a + 3a + 3a + 1              F Binom Açılımında Terim Sayısı F

          özde¸sli˘ ginde a yenine 0’dan n’ye kadar de˘ gerler verilip  n
          taraf tarafa toplanırsa;                       (a + b) ifadesinin açılımında n + 1 terim vardır.
                         3    3     2
                   (0 + 1) = 0 + 3 0 + 3 0 + 1
                         3    3     2
                   (1 + 1) = 1 + 3 1 + 3 1 + 1
                         3    3     2
                   (2 + 1) = 2 + 3 2 + 3 2 + 1
                                 .
                                 .
                                 .
                         3    3     2
                  +(n + 1) = n + 3 n + 3 n + 1
                       3       2  2        2
                 (n + 1) = 3 1 + 2 +       + n  +
                  3 (1 + 2 + 3 +       + n) + (n + 1)                         n
                                                                (xy   y   x + 1) ifadesinin açılımında
          e¸sitli˘ ginden                                121 terim olması için n kaç olmalıdır?
                                       n (n+1)
               2  2      2         3
          3 1 +2 +       +n  = (n+1)  3         (n+1)
                                          2
                              1                                              n        n       n
                            =  n (n + 1) (2n + 1)             (xy   y   x + 1) = (x   1) (y   1)
                              2                                            n         n
          olur. Böylece                                 oldu˘ gundan ve (x   1) ve (y   1) ifadelerinin
                                                        açılımında n + 1’er tane terim oldu˘ gundan, toplam
                                                               2
                                                        (n + 1) tane terim olacaktır. Buna göre,
                                   n (n + 1) (2n + 1)
                  2
                      2
                                2
              2
             1 + 2 + 3 +       + n =                                          2
                                          6                             (n + 1) = 121
          oldu˘ gu görülür.                             ise n = 10 bulunur.
   166   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176