Page 204 - 8_sf_Dahimatik
P. 204

˙
                                                                    ˙
                                       ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  203
                 Yarıçapı r olan bir musluk, yarıçapı 3r        Saat 14.30’da akreple yelkovan arasındaki
          olan muslukla birlikte açılınca havuz a saatte  açı kaç derecedir?
          doluyor. Yarıçapı r olan r=2’ye dü¸sürülüp, 3r olan
          4r’ye çıkârılırsa havuz b saatte doluyor. Buna göre,
          a=b oranı kaçtır?
                                                                       12           12
                                                                    11    1      11    1
                    Yarıçapı r olan musluk, saatte x litre su     10       2   10       2
                                                                        60 o
          akıtırsa, yarıçapı 3r olan musluk saatte 9x litre su   9          3 9          3
                                                                                     105 o
          akıtır. x litre akıtan tek ba¸sına y saatte doldurursa, 9x  8    4   8        4
          litre akıtan, tek ba¸sına                                 7  6  5      7  6  5
                               y
                               9                        Saat tam 14.00’da akreple yelkovan arasındaki açı
          saatte doldurur. Buna göre, ikisi birlikte a saatte  60 dir. ¸Simdi, 30 dakikada akrebin kaç derece ve

          doldururlarsa,                                yelkovanın kaç derece ilerledi˘ gini bulursak aradaki
                           1   9   1                    açıyı hesaplayabiliriz.
                             +   =
                           y   y   a                    Yelkovan 1 dakikada, 6 derece ilerledi˘ ginden 30 dakika

                                                        da 6 30 = 180 ilerler.
          olur. Bu denklemden
                                 y                      Akrep ise, 1 dakikada 0,5 derece ilerledi˘ ginden 30
                             a =                        dakika da 0; 5 30 = 15 ilerler.

                                10
                                                        Buna göre, 14.30’da aradaki açı,
          bulunur. Yarıçapı r olan r=2’ye dü¸sürülürse, saatte

          x=4 litre su akıtır ve yarıçapı 3r olan 4r’ye çıkarılırsa,  (180   60 )   15 = 105


          saatte 16x litre su akıtır.
                                                        olur.
          O halde, x litre akıtan y saatte doldurursa, x=4 akıtan
          havuzu tek ba¸sına 4y saatte ve 16x litre su akıtan da
          havuzu tek ba¸sına y=16 saatte doldurur. Buna göre,
          ikisi birlikte b saatte doldururlarsa,
                           1   16   1
                             +    =
                          4y   y    b                              Saat 15.10’da akreple yelkovan
          olur. Bu denklemden de,                        arasındaki açı kaç derecedir?
                                4y
                             b =
                                65
          bulunur. Buradan,
                     a    (y=10)   65   13
                       =         =    =
                     b   (4y=65)   40    8
          bulunur.
                                                         Yanıt : 35 .

                     Saat Problemleri


                                                                Saat 10’dan kaç dakika sonra akreple
           F Saat Problemleri F
                                                        yelkovan arasındaki açı 104 olur.
          F Dijital olmayan bir saat aynı zamanı tam 12 saat
                                                                  Akrep dakikada 0,5 derece ve yelkovan
          sonra tekrar gösterir.                        ise dakikada 6 derece ilerler. Buna göre, t dakikada
          F Akrep, 1 saatte 30 derece, 1 dakikada ise 30=60 =
                                                        yelkovan akrepten
          0; 5 derece ilerler.
          F Yelkovan ise, 1 saatte, 360 derece, 1 dakikada ise,        6t   0; 5t = 5; 5t
          360=60 = 6 derece ilerler.                    derece daha fazla yol alacaktır. Saat 10 iken akreple
          F Yelkovan, x dakikada 6x derece, akrep ise x dakika  yelkovan arasındaki açı 60 dir. 104 olması için, 44


          da ise x=2 derece ilerler.                    daha akreple yelkovanın arası açılmalıdır. Buna göre,
                                                                          5; 5t = 44
                                                        denkleminden, t = 8 dakika bulunur.
   199   200   201   202   203   204   205   206   207   208   209