Page 233 - 8_sf_Dahimatik
P. 233

˙
                                            ˙
                                                                    ˙
         232                       DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                                                          c) 5’e bölünebilmesi için son rakam 0 veya 5 olabilir.
                 1; 2; 3; 4; 5; 6 rakamlarıyla, rakamları
                                                        Buna göre, sayılar
          bibirinden farklı 4 basamaklı kaç sayı yazılabilir?
                                                                         5   veya           0
                   Dört basamaklı sayının ilk basama˘ gı 6  formunda olacaktır. Rakamları birbirinden farklı
                           ˙
          farklı rakam olabilir. Ikinci basama˘ gı 5 farklı, üçüncü  oldu˘ guna göre, birinci durum için, ilk rakamın 0
                                                         olmayaca˘ gı da göz önünde bulundurularak,
          basama˘ gı 4 farklı ve dördüncü basama˘ gı da 3 rakam
          olabilir. Buna göre, 6 5 4 3 = 360 sayı yazılabilir.  4  4  3  2  5   )   4 4 3 2 = 96;
          Bunu pratik olarak,
                                                               5  4  3   2  0   )   5 4 3 2 = 120
                   6  5   4  3 ) 6 5 4 3 = 360
                                                         olaca˘ gından, toplam 120 + 96 = 216 sayı yazılabilir.
          ¸ seklinde ifade edebiliriz.
          Not : Bu bölümde, kutularla yapılan gösterimde,  d) 2 ve 3 yanyana 23 veya 32 ¸seklinde olabilir. 23
          her kutunun içindeki sayı, o kutuya kaç farklı sayı  için hesaplayıp 2 ile çarpabiliriz. 23 sayısı 5’yere
          yazılabilece˘ gini ifade etmektedir.           koyulabilir. 23’ün en sol ba¸sta olması durumunda,
                          6   5  4  3
                                                                 2  3           ) 4 3 2 1 = 24
          gösteriminde birler basama˘ gına 3 rakam yazılabile-
                                                         sayı yazılabilir. Di˘ ger 4 durum içinse, örne˘ gin
          ce˘ gin, onlar basama˘ gına 4 rakam yazılabilece˘ gini vs.
                                                                          2  3
          gösterir. Sayı kesin belirli oldu˘ gunda sayıyı KOYU
          olarak yazaca˘ gız. Örne˘ gin,                 için, en sol rakam 0 olamayaca˘ gından,
                          4   4  4  5                                    3 3 2 1 = 18
          yazılı¸sı, birler basama˘ gının kesin 5 oldu˘ gunu ifade  sayı yazılabilece˘ ginden, toplam
          eder. Di˘ ger basamaklara ise 4’er rakam yazılabilir.
                                                                          4 18 = 72
                                                         sayı yazılabilir. Böylece, 23 sayısının oldu˘ gu,
                                                                         72 + 24 = 96
                                                         , 23 veya 32’nin oldu˘ gu da
                                                                          96 2 = 192
                                                         sayı yazılabilir.
                 0; 1; 2; 3; 4; 5 rakamlarıyla,
          a) rakamları birbirinden farklı 4 basamaklı kaç  e) 6 basamaklı ko¸sulsuz,
          sayı yazılabilir?                                            5 5 4 3 2 1 = 600
          b) 3 basamaklı kaç sayı yazılabilir?
                                                         sayı yazılabilir. 2 ve 3’ün yanyana oldu˘ gu 192 sayı
          c) 5’e bölünen rakamları birbirinden farklı 5  yazılabildi˘ ginden, 2 ve 3’ün yanyana olmadı˘ gı
          basamaklı kaç sayı yazılabilir?
                                                                       600   192 = 408
          d) 2 ve 3’ün yanyana olması ko¸suluyla rakamları
                                                         sayı yazılabilir.
          farklı 6 basamaklı kaç sayı yazılabilir?
          e) 2 ve 3 yanyana olmaması ko¸suluyla rakamları  f) Iki durum için inceleyece˘ giz. Soldan ilk rakamın 2
                                                          ˙
          farklı 6 basamaklı kaç sayı yazılabilir?       olması ve ilk rakamın 2 olmaması durumu.
          f) 2’nin 3’ün solunda olması ko¸suluya rakamları  Soldan ilk rakam 2 ise, 3 rakamı, 5 farklı yere
          farklı 6 basamaklı kaç sayı yazılabilir?       yazılabilir. Bunların her biri için,
          g) rakamları birbirinden farklı 3’e bölünen be¸s               4 3 2 1 = 24
          basamaklı kaç sayı yazılabilir?
                                                         sayı yazılabilece˘ ginden, toplam
                    a) Rakamlar birbirinden farklı, soldan                5 24 = 120
          ilk rakam 0 haricinde 5 rakam olabilir. Soldan ikinci  sayı yazılabilir.
          rakam da, yine 5 rakam olabilir. Buna göre,
                                                                        2   3          ;
                   5  5   4  3 ) 5 5 4 3 = 300
                                                                        2     3        ;
          sayı yazılabilir.
                                                                        2       3      ;
          b) Rakamları farklı olması gerekmiyor. Bu durumda,
                                                                        2          3   ;
                      5  6  6 ) 5 6 6 = 180
                                                                        2            3
          sayı yazılabilir.
   228   229   230   231   232   233   234   235   236   237   238