Page 238 - 8_sf_Dahimatik
P. 238

˙
                                       ˙
                                            ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  237
                                                                            ˙
                 n 1998    1 sayısının 10’a tam bölünmesini  Altkümelerle Ilgili Problemler
          sa˘ glayan; 2000’den küçük kaç tane pozitif n
          tamsayısı vardır? (UAMO- 1999)
                                                                                       
                                                          F Altküme ve Altküme Sayısı F
                    n 1998    1 sayısının 10’a tam bölünmesi
          için, n sayısının son basama˘ gı ya 1 ya da 9 olmalıdır.  Bir Kümenin Altkümesi
          n sayısının ilk basama˘ gı, n < 2000 oldu˘ gundan 0  E˘ ger; A kümesinin her elemanı B kümesinin de ele-
          veya 1 olabilir. Ortadaki sayılar için bir kısıtlama  manı ise; A kümesi B kümesinin altkümesidir denir ve
          olmadı˘ gından 10 rakamı da yazabiliriz. Dolayısıyla,  A   B ile gösterilir. Her küme kendisinin bir altküme-
          istenen ¸sekilde                              sidir. Bir kümenin kendisinden ba¸ska tüm altkümelerine
                                                        öz alt kümeleri denir.
                         2 10 10 2 = 400
          sayı vardır.                                  Bir Kümenin Altküme Sayısı
                                                                             n
                                                                                            n
                                                        n elemanlı bir kümenin 2 tane altkümesi 2   1 tane
                                                        özalt kümesi vardır. Örne˘ gin, A = f1; 2; 3g kümesinin
                 Ondalık yazılımında yanyana aynı       altkümeleri
                            10
          rakamın olmadı˘ gı 10 ’dan küçük kaç pozitif     ;; f1g ; f2g ; f3g ; f1; 2g ; f1; 3g ; f2; 3g ; f1; 2; 3g
          tamsayı vardır?                                           3
                                                        olmak üzere 2 = 8 tanedir. Bunlardan yarısının ele-
                                                        man sayısı çift, yarısının ki ise tektir.
                   Basamak sayısına göre sayalım.
              1 basamaklı 9 sayı vardır.
              2 basamaklı 9 9 = 81 sayı vardır. (Onlar basama˘ gı
          0 haricinde tüm rakamlar ve birler basama˘ gı da onlar
          basama˘ gı haricindeki tüm rakamlar olabilir.)
                                3
              3 basamaklı; 9 9 9 = 9 sayı vardır. (Yüzler
          basama˘ gı 0 haricinde tüm rakamlar; onlar basama˘ gı
          yüzler basama˘ gı haricindeki tüm rakamlar; birler basa-
          ma˘ gı da onlar basama˘ gı haricindeki tüm rakamlar
          olabilir.)
                                                                A = f1; 2; 3; ::::; 10g kümesinin kaç
          Benzer ¸sekilde devam edilerek,
                         4
              4 basamaklı, 9 ;                          altkümesinin elemanları çarpımı tek sayıdır?
                         5
              5 basamaklı 9 ;                           (Örne˘ gin, f1; 3; 5g altkümesinin elemanları çarpımı
                                                        1 3 5 = 15 tektir.)
              :::,
              10 basamaklı 9 10  sayı oldu˘ gu görülür.
                                                                 Altkümelerindeki elemanlar 1,3,5,7,9’dan
          O halde; istenen ¸sekildeki tüm sayıların toplamı :
                                                        olu¸sabilir. Çift sayı olursa, çarpım çift olacaktır. Buna


                                          2
                   3
               2
          9 + 9 + 9 +       + 9 10  = 9 1 + 9 + 9 +       + 9 9  göre, bu 5 eleman yardımıyla
                                  9 10    1                           2 = 2 2 2 2 2 = 32
                                                                       5
                              = 9
                                   9   1                altküme olu¸sturulabilir.
                                9 11    9
                              =
                                   8
          olarak bulunur.
                    Ondalık yazılımlarında hiçbir rakamın
          yan yana tekrarlanmadı˘ gı ve 1   n   10 1997
          ko¸sulunu sa˘ glayan kaç n tamsayısı vardır? (UMO -
          1997)
                                                                A = f1; 2; 3; ::::; 10g kümesinin kaç
                                                        altkümesinin elemanları çarpımı çift sayıdır?
                                                                 Tüm altkümelerin sayısından, bir önceki
                                                        örnekte hesapladı˘ gımız elemanları çarpımı tek olanların
                                                        sayısını çıkarırsak sonuca ula¸sırız. Buna göre,
                9 1998    9                                         10   5
          Yanıt :       :                                          2    2 = 1024   32 = 992
                   8
                                                        bulunur.
   233   234   235   236   237   238   239   240   241   242   243