Page 271 - 8_sf_Dahimatik
P. 271

˙
                                       ˙
                                            ˙
         270                       DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                                                                      ˙
                 3 3a  + 3 4b  + 3 5c  = 3 7d  e¸sitli˘ gini sa˘ glayan  Kısıtlama Ile Çözülen Denklemler
          a; b; c; d pozitif tamsayıları için
                          a + b + c + d                         a + b = b 101  denklemini sa˘ glayan kaç
                                                                 2
          toplamının alabilece˘ gi en küçük de˘ ger kaçtır?  (a; b) tamsayı ikilisi vardır?
          (U ˙ IMO - 1999)



                                                                    2
                                                                   a = b 101    b = b b 100    1
                      7d   1 = 3a = 4b = 5c
                                                        yazalım. b   2 için
          olmalıdır. En küçük çözüm için, 3; 4 ve 5’e tam                b ve b 100    1
          bölünen ve 1 fazlası 7’ye bölünen en küçük sayıyı
          bulmalıyız.                                   sayıları aralarında asal olaca˘ gından; e¸sitli˘ gin sol
                                                        tarafının tamkare olması nedeniyle, bu sayıların her
                        EKOK(3; 4; 5) = 60                                          100
                                                        ikisi de tamkare olmalıdır. Fakat; b  sayısı zaten bir
          oldu˘ gundan;                                 tamkare oldu˘ gundan; b 100    1 sayısı tamkare olamaz.
                          7d = 60k + 1                   Dolayısıyla; b   2 olamaz. Yani, b   1 olmalıdır. Buna
                                                         göre,
          olmalıdır. Bunun sa˘ glayan en küçük k sayısı 5      b = 1 ise, a = 0;  b = 0 ise, a = 0;
          oldu˘ gundan; 7d = 301 e¸sitli˘ ginden, d = 43 olur.         b =  1 ise, a = 0
          Buradan;
                                                         olur. Ayrıca, b    2 olamaz. Çünkü; bu durumda da,
                   a = 100; b = 75  ve  c = 60            2
                                                         a < 0 olur. O halde denklemin sa˘ glayan (a; b) pozitif
          elde edilir. Böylece;                          tamsayı ikilileri,
              a + b + c + d = 100 + 75 + 60 + 43 = 278               (0; 1) ; (0; 0) ve (0;  1)
          elde edilir                                    olmak üzere, 3 tanedir.


                                                                 y
                                                                x + 1 = y (x + 1) e¸sitli˘ gini sa˘ glayan kaç
                                                        tane (x; y) pozitif tamsayı çifti vardır?

                                                                   y
                                                                  x + 1 > y (x + 1) olaca˘ gı açıktır. Yani,
                                                         bu durumda çözüm olamaz. O halde; x; y   3 için;
                                                         çözüm olup olmayaca˘ gına bakalım.
                                                         x = 0 ise, y = 1;
                                                         x = 1 ise, 1 + 1 = 2y e¸sitli˘ ginden, y = 1;
                                                                  y
                                                         x = 2 ise, 2 + 1 = 3y e¸sitli˘ ginden, y = 3 veya y = 1
                                                                  y
                                                         x = 3 ise, 3 + 1 = 4y e¸sitli˘ ginden, y = 1 bulunur.
                                         e
                5 3a  + 25 4b  + 125 5c  + 5 2d  + 5 = 5 7n  O halde; denklemin çözümleri
                                                               (0; 1) ; (1; 1) ; (2; 1) ; (2; 3) ve (3; 1)
          e¸sitli˘ gini sa˘ glayan a;b; c; d; e pozitif tamsayıları için
          n pozitif tamsayısının alabilece˘ gi en küçük de˘ ger  olarak bulunur.
          kaçtır?
                                                                 x
                                                                2   (4   x) = 2x + 4 denkleminin kaç tane
                                                        tamsayı çözümü vardır?
                                                                   x
                                                                  2 her zaman pozitiftir. Buna göre;
                                                                           2 (x + 2)
                                                                       x
                                                                      2 =          > 0
                                                                             4   x
                                                         e¸sitsizli˘ ginden,  2 < x < 4 elde edilir. x =  1 ve
                                                         x = 3 için
                                                                       x
                                                                      2   (4   x) = 2x + 4
                                                         denklemi sa˘ glanmaz. x = 0; x = 1 ve x = 2 için
          Yanıt : n = 103:                               denklem sa˘ glanır. O halde, denklemin üç çözümü
                                                         vardır.
   266   267   268   269   270   271   272   273   274   275   276