Page 274 - 8_sf_Dahimatik
P. 274

˙
                                                                    ˙
                                       ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  273
                    n 1 ; n 2 ; n 3 ; n 4 ; n 5 farklı do˘ gal sayılar
          olmak üzere,
                                                          jx   100j + jx   101j + jx + 101j + jx + 100j = c
                    1   1    1    1    1
                      +    +   +    +      1             denkleminin tek çözümü oldu˘ gunu biliyoruz. Buna

                   n 1  n 2  n 3  n 4  n 5
                                                         göre, c sayısını bulunuz.
          ifadesinin alabilece˘ gi en küçük de˘ ger kaçtır? (U ˙ IMO -
          2005)





                                                         Yanıt : c = 402:

                   1   1   1   1    1
          Yanıt : 0.  +  +   +   +    = 1 :
                   2   3  12   16  48
                                                                 2  jxj+2  = jx + 1j + jx   1j denklemini
                                                        sa˘ glayan kaç x reel sayısı vardır?

                                                                  Verilen denklemde, jxj > 1 ise sa˘ g taraf
                                                        2’den büyük, sol taraf ise 2’den küçük olacaktır. Yani
                                                        çözüm yoktur. O halde, jxj   1 olmalıdır. Bu durumda,
                                                        sa˘ g taraf 2 olur. Buna göre, denklem
                                                                           1
                                                                 2  jxj+2  = 2 yani,   jxj + 2 = 1
                                                        biçimine dönü¸sür. Bu denklemden de, jxj = 1 olur.
           F Simetrik Mutlak De˘ gerli Denklemler F
                                                        Yani verilen denklemin kökleri x = 1 ve x =  1
                                                        olarak bulunur.

                       jx   kj + jx + kj = c
          gibi, simetrik mutlak de˘ gerli denklemlerde, a bir
          çözümse  a’da bir çözümdür. Örne˘ gin,
                       jx   2j + jx + 2j = 6
          denklemini hem x = 3; hem de x =  3 sa˘ glar.
                                                                 jxj   x + y = 10 ve x + jyj + y = 12
                                                        oldu˘ guna x + y toplamını bulunuz.

                                                                  x; y > 0 olursa,
                                                                    y = 10 ve  x + 2y = 12
                                                        denklemlerinden x =  8 < 0 çeli¸skisi elde edilir.
                                                        x; y < 0 olursa,
                                                                    2x + y = 10  ve  x = 12
                                                        denklemlerinden y = 34 olur, fakat, denklem
                                                        sa˘ glanmaz.
                 jx   1j + jxj + jx + 1j = c denkleminin tek
                                                        x > 0; y < 0 olursa,
          çözümü oldu˘ gunu biliyoruz. Buna göre, c sayısını
          bulunuz.                                                    y = 10  ve  x = 12
                                                        elde edilir ki, y > 0 oldu˘ gundan çözüm olamaz.
                    a verilen denklemin bir kökü olsun, bu  x < 0; y > 0 olursa,
          durumda  a da denklemi sa˘ gladı˘ gından denklemin bir
                                                                 2x + y = 10 ve   x + 2y = 12
          köküdür. Denklemin tek kökü oldu˘ guna göre, a =  a
          olmalıdır. Buradan, 2a = 0 e¸sitli˘ ginden a = 0 olur. Bu  sistemi elde edilir ki, x =  8=5 ve y = 34=5 bulunur.
          de˘ geri denklemde yazarsak,                  Bu de˘ gerler denklemi sa˘ glarlar. O halde, x + y = 26=5
                                                        bulunur.
                   c = j0   1j + j0j + j0 + 1j = 2
          bulunur.
   269   270   271   272   273   274   275   276   277   278   279