Page 272 - 8_sf_Dahimatik
P. 272

˙
                                            ˙
                                                                    ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  271
                                                                                 ˙
                                                              Mutlak De˘ gerli Ifadeler ve
                      n
                     n + 1 = (n + 1) (2n + 1)                          Denklemler
          e¸sitli˘ ginin tamsayılar kümesinde kaç çözümü
          vardır? (UMO - 1995)                                                                   
                                                          F Mutlak De˘ gerli Ifadeler ve Denklemler F
                                                                         ˙

                   n   4 için;
                                                        P (x), x bilinmeyenli bir ifade olmak üzere,
                      n
                     n + 1 > (n + 1) (2n + 1)
                                                                         jP (x)j = a
          olaca˘ gı açıktır. O halde; n   3 olmalıdır. Di˘ ger
                                                        biçimindeki denklemlerde,
          taraftan; n    2 için; sol taraf kesinlikle bir kesir
          olaca˘ gından; tamsayı olan sa˘ g tarafa e¸sit olması   P (x) = a veya P (x) =  a
          mümkün olamaz. O halde;                       ¸ seklinde yazılarak denklem çözülür.
                            1   n   3
          olmalıdır.
          n =  1 ise,  1 + 1 = 0 = 0 oldu˘ gundan, denklem
          sa˘ glanır.
                   0
          n = 0 ise, 0 tanımsızdır.
                                                                j2x   3j = 5 ise x =?
          n = 1 ise, 1 + 1 6= 2 3 denklem sa˘ glanmaz.
          n = 2 ise, 4 + 1 6= 3 5 denklem sa˘ glanmaz.
          n = 3 ise, 28 = 4 7 = 28 denklem sa˘ glanır. O halde;
                         Ç:K. = f 1; 3g
                                                               2x   3 = 5   veya   2x   3 =  5
          bulunur.
                                                        olabilir. Bu denklemlerin çözümünden,
                                                                      x = 4 veya x =  1
                                                        bulunur.




                 p bir asal sayı ve n bir pozitif tamsayı
          olmak üzere;
                                n
                            p
                          n   p = 1

          e¸sitli˘ gini sa˘ glayan kaç tane (p; n) ikilisi vardır?    x   1
                                                                            = 3 ise x =?
                                                                      2

                             2
                                 n
                   p = 2 için, n   2 = 1 e¸sitli˘ ginden, n = 3
          olur; (p; n) = (2; 3) bir çözümdür.
          p > 2 olsun. Bu durumda; p tek asal oldu˘ gundan,
                 n
                      p
                p = n   1
                              p 1  p 2
                  = (n   1) n   + n    +       + 1
          ¸ seklinde çarpanlara ayrılabilir. Bu e¸sitli˘ ge göre  Yanıt : 7;  5:
          n   1 = 1 olmalıdır. Bu durumda n = 2 olur. Buradan;
                            2
                                p
                           p = 2   1
          elde edilir. Fakat, p > 3 için,                                                 
                                                            ˙
                                p
                            2
                           p < 2   1                      F Iki Mutlak De˘ gerli Denklemler F

          olacaktır. p = 3 içinse e¸sitlik sa˘ glanmaz. O halde,  A (x) ve B (x) ; x bilinmeyenli iki ifade olmak üzere,
          denklemin tek çözümü (2; 3)’tür.
                                                                      jA (x)j + jB (x)j = a
                                                        ise denklem A (x) ve B (x)’in pozitif veya negatif ol-
                                                        masına göre incelenir.
   267   268   269   270   271   272   273   274   275   276   277