Page 277 - 8_sf_Dahimatik
P. 277

˙
                                            ˙
                                       ˙
         276                       DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                    p         p
                                                                            2
                                                                     2
                                                                                 2
                      x + 3   4 x   1 +                            2x + 16y + 8z = 18 denkleminin
          p         p
            x + 8   6 x   1 = 1 denkleminin reel         tamsayılarda kaç tane çözümü vardır?
          çözümlerinin sayısı kaçtır? (UAMO - 1999)




                                                                                2
                                                                2
                                                         Yanıt : 2x   10 (mod 8) ise x   5 (mod 8) mümkün
                                                         de˘ gil. Çözüm yok.

          Yanıt : Sonsuz çözüm vardır. ([5; 10] kapalı aralı˘ gındaki her
          x de˘ geri bir çözümdür.)


                    0 < x < 1 olmak üzere,
              q                q
                     p                p
                 2      3         2      3
                x + 2 x + x      x   2 x + x = 5
          denkleminin kaç reel kökü vardır?                        2        2         2   2
                                                                  x + (x + 1) + (x + 2) = y
                                                         denkleminin x; y tamsayı olacak ¸sekilde kaç tane
                                                         (x; y) çözüm takımı vardır? (UMO - 1993)

                                                                  Parantezleri açarsak,
                                                                               2
                                                                                         2
                                                                      2
                                                                     x + (x + 1) + (x + 2) = y 2
                                                                2
                                                                                 2
                                                                    2
                                                               x + x + 2x + 1 + x + 4x + 4 = y 2
                                                                                 2
                                                                               3x + 6x + 5 = y 2
                  p      p          p   p
                                     2

                     2
                            3
          Yanıt : 0. (  x   2 x + x =   x    x )
                                                         olur. ¸Simdi bu denklemi mod 3’te göz önüne alırsak,
                                                                         2
                                                                        y   2 (mod 3)
                                                         elde edilir. Bir sayının karesi mod 3’te asla 2
                                                         olamayaca˘ gından bu denklemi sa˘ glayan (x; y) tamsayı
                                                         çifti yoktur.
          Modüler Aritmeti˘ gin Denklemlerde
                        Kullanılması
                                                                           3
                                                                    3
                                                                   x   13y = 1453 e¸sitli˘ gini sa˘ glayan
                                                         (x; y) tamsayı sıralı ikililerinin sayısını bulunuz.
                                                         (UMO - 2002)
                            2
                                 2
                         13x + 4y = 27
          denkleminin tamsayılarda kaç tane çözümü vardır?
                   Denklemi mod 4’te yazarsak;
                           2
                         x   3 (mod 4)                             3
                                                         Yanıt : 0, (x    10 (mod 13) olmalı, fakat,
          elde edilir. Bir sayının karesi mod4’te 3 olamaz. O  x   1; 5; 8; 1 (mod 13) olabilir.)
                                                          3
          halde denklemin çözümü yoktur.
   272   273   274   275   276   277   278   279   280   281   282