Page 334 - 8_sf_Dahimatik
P. 334

˙
                                       ˙
                                                                    ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  333
                                                                   10 rakamlı bütün pozitif tamsayıların
                    M = 111:::1  1 000:::0 5 + 1         toplamının 11’e bölümünden kalan kaçtır?
                         | {z }  | {z }
                         100 tane 1  99 tane 0
          sayısının karekökünün rakamları toplamı kaçtır?


                    Sayılar, 10’un kuvvetleri cinsinden
          yazılırsa,
                M = 111:::1 1 000:::0 5 + 1
                     | {z }  | {z }                                                8
                                                         Yanıt : 10’dur. (45 10999999999 10   10 (mod 11))
                     100 tane 1  99 tane 0
                     1    100        100
                   =    10     1   10   + 5 + 1
                     9
                                           9
                     1    200     100
                   =    10  + 4 10     5 +
                     9                     9                     111:::1 sayısının 1001001 sayısına
                                                                 | {z }
                        100      2
                       10  + 2                                   72 tane 1
                   =                                    bölündü˘ günü gösteriniz.
                          3
          olur. Buradan,
                                                                  111:::1 sayısını 10’un kuvveti cinsinden
                                 99 tane                          | {z }
                                                                  72 tane 1
                                z }| {
              p     10 100  + 2  1 000:::0 2            yazıp, çarpanlarına ayırırsak,
               M =           =          = 333:::3 4
                        3          3      | {z }                 1
                                           99 tane 3    111:::1 =   111:::1
                                                        | {z }   9  | {z }
          bulunur. Buna göre, sayımızın rakamları toplamı  72 tane 1  7 tane 1
          99 3 + 4 = 301 olur.                                   1    72
                                                               =    10    1
                                                                 9
                                                                 1    36       36
                                                               =   10    1   10  + 1
                                                                 9
                                                                 1    18       18        36
                                                               =   10    1   10  + 1  10  + 1
                                                                 9
                                                                 1    9        9       18       36
                                                               =   10   1   10 + 1  10  + 1  10  + 1
                                                                 9
                                                        elde edilir. Di˘ ger yandan,
                                                                              6
                                                                                    3
                 100 rakamlı bütün pozitif tamsayıların            1001001 = 10 + 10  1 + 1
          toplamının sonunda kaç tane sıfır vardır?     ve

                                                                                        3
                                                                                  6
                                                                9
                                                                          3
                                                              10   1 = 10   1     10 + 10  1 + 1
          100 rakamlı en küçük sayı 10 99  ve 100 rakamlı en  oldu˘ gundan verilen sayı 1001001 ile tam bölünür.
          büyük sayı ise 10 100    1’dir. Buna göre, 100 rakamlı
          sayıların sayısı :
                     N = 10 100    1   10 99  + 1                                  
                           99
                       = 10   (10   1)                    F Çözümleme Örnekleri F
                       = 9 10 99                        n tane a ve m tane b rakamından olu¸san a¸sa˘ gıdaki for-
                                                        mdaki sayıları nasıl çözümledi˘ gimize dikkat ediniz.
          olur. O halde, 100 rakamlı tüm sayıların toplamı :
                                                                          a               b
                                                                                      m
                                                                                               m
                                                                               n
                              ˙ Ilk Terim + Son Terim   aaa:::aaa bbb:::bbb =  (10   1) 10 +  (10   1)
                 S = (T. Sayısı)                        |  {z  } | {z }   9               9
                                     2                    n tane  m tane
                         10 99  + 10 100    1
                       99                                                5   n      m   1    m
                  =9 10                                  555:::555 111:::11= (10  1) 10 +  (10  1)
                                2                        |  {z  } | {z }  9             9
                    1     98     99   100                 n tane  m tane
                  =  90 10   10   + 10    1
                    2                                   Örne˘ gin,
                        98

                  =45 10   10 99  + 10 100    1                         5    5      4  1    4
                                                            555551111 =   10   1 10 +     10   1
                  =45 10 99:::99 10 98                                  9              9
                        | {z }
                        99 tane
          oldu˘ gundan, S sayısının sonunda 98 tane 0 vardır.
   329   330   331   332   333   334   335   336   337   338   339