Page 338 - 8_sf_Dahimatik
P. 338

˙
                                                                    ˙
                                       ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                  337
                                                            Üslü Sayılarda Basamak Sayısı
                    En soldaki rakamı, en sa˘ ga geçti˘ ginde
          7
           ’si elde edilen en küçük sayı kaçtır?
          2                                                       3   4
                                                                48  125 sayısı kaç basamaklıdır?
                                                                  Asal çarpanlarını yazıp, 10’un kuvveti
                                                        olarak yazarsak,


                                                                                     12
                                                           3
                                                                4
                                                         48  125 = 3 2 4   3    5 3  4  = 27 2  5 12  = 27 10 12
                                                        elde edilir. Yani, 14 basamaklıdır.
          Yanıt : 153846.




                    N sayısının ondalık yazımında birler
          basama˘ gındaki rakam 2’dir. Bu rakamı bulundu˘ gu    5 100  sayısının ondalık yazımı ile, 2 100
          yerden kaldırıp en ba¸sa yazdı˘ gımızda elde etti˘ gimiz  sayısının ondalık yazımı art arda yazılarak, n
          sayı N sayısının iki katı ise, N’nin basamak sayısı en  basamaklı bir sayı elde ediliyor. n kaçtır?
          az kaçtır? (UMO - 1997)
                                                                  2 100  sayısı, k basamaklı ve 5 100  sayısı da
                                                        m basamaklı olsun. Bu sayılar art arda yazılırsa yeni
                                                        sayı m + n basamaklı sayı olur.
                                                                      10 k 1  < 2 100  < 10 k
                                                                     10 m 1  < 5 100  < 10 m
                                                        e¸sitsizliklerini çarpalım. Bu durumda,
                            n
                        2 (10   1)
          Yanıt : 18. (N =       ve Fermat teoreminden,            10 k+m 2  < 10 100  < 10 m+k
                           19
          10 19 1  = 10 18    1 (mod 19) oldu˘ gunu kullanınız.)  olur. Bu e¸sitsizli˘ gin sa˘ glanması için
                                                                   k + m   2 < 100 < m + k
                                                        olmalıdır. Bu e¸sitsizli˘ ge göre ise, k + m   1 = 100
                                                        yani,
                                                                         k + m = 101

                 Bir A sayısının sa˘ gına üç rakam      bulunur. Yani, n = 101’dir.
          yazıldı˘ gında,
                         1 + 2 +       + A

          toplamına e¸sit oluyor. Bu ¸sekilde kaç tane A pozitif
          tamsayısı vardır? (UMO - 2002)

                   Axyz = 1 + 2 +       + A e¸sitli˘ gine göre,
                                   A (A + 1)                        1998                        1998
                    1000 A + xyz =                                 2    sayısının ondalık yazılımı ile 5
                                      2
                                                         sayısının ondalık yazılımını art arda yazarsak, olu¸san
          yazabiliriz. Buna göre,                        yeni sayı kaç basamaklı olur? (UMO - 1998)
                                      2
                     2000A + 2 xyz = A + A
          e¸sitli˘ ginden
                      A (A   1999) = 2 xyz
          olur. A   2000 için bu e¸sitlik sa˘ glanamaz. Çünkü, sol
          taraf 2000’den büyük bir sayı olur. Fakat sa˘ g tarafta,
          xyz = 999 olsa bile, sa˘ g taraf en fazla 1998 olabilir.
                                                         Yanıt : 1999.
          A = 1999 alınırsa, xyz = 000 olacaktır.
   333   334   335   336   337   338   339   340   341   342   343