Page 44 - 8_sf_Dahimatik
P. 44

˙
                                                                    ˙
                                            ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                   43
                 Kaç do˘ gal sayı, A = f4; 7; 10; 13; :::; 97; 100g  40+41+42+     +80 = 2460 oldu˘ gunu
          kümesinin herhangi üç elemanının toplamı olarak  yukarıdaki yöntemi kullanarak bulunuz.
          yazılabilir?

                    A kümesinin herhangi üç elemanının
          toplamıyla elde edilecek en küçük sayı 4 + 7 + 10 =
          21’dir. En büyük sayı ise, 94 + 97 + 100 = 291’dür.
          Buna göre, 3’er 3’er artan
                       21; 24; 27; :::; 289; 291
          sayılarını tamamı elde edilebilir. (Örne˘ gin, 24 için,
          4 + 7 + 13 = 24:) Bunların sayısı da
                        291   21                                                      
                                + 1 = 91                  F Ardı¸sık Sayıların Toplamı,F
                           3
          olarak bulunur.
                                                        Ardı¸sık n sayının toplamı,
                                                                                    n (n + 1)
                                                                 1 + 2 + 3 +       + n =
                                                                                       2
                                                        ile ve ardı¸sık n tek sayının toplamı da
                                                                 1 + 3 + 5 +       + (2n   1) = n 2
                                                        formülüyle hesaplanabilir.
                    Kaç do˘ gal sayı,

                    A = f5; 9; 13; 17; :::; 97; 101g
          kümesinin herhangi dört elemanının toplamı olarak
          yazılabilir?



                                                        S = (1 + 2 + 3 +       + 30) (1 + 3 + 5 +       + 19) =?

                                                                  Yukarıdaki formülleri uygularsak,
                                                                                   30 31
          Yanıt : 85.                                          1 + 2 + 3 +       + 20 =  = 465
                                                                                     2
                                                         ve
                                                                                      2
                                                                 1 + 3 + 5 +       + 19 = 10 = 100
                                                        oldu˘ gundan, S = 465   100 = 365 olur.


                 1 + 11 + 21 + 31 +       + 491 toplamını
          hesaplayınız.
                    Sayılar önce oldu˘ gu sırada, sonra da ters  T = 1 + 2 + 3 +       + n =  n (n + 1)
          sırada alt alta yazıp toplayalım.                                              2
                   1+ 11+ 21 +       + 481 + 491        oldu˘ gunu ispatlayınız.
               +  491 + 481+ 471 +       + 11 +1
                 492 + 492 + 492 +       + 492 + 492              T = 1 + 2 + 3 +       + n toplamını azalan
                                                        sırada tekrar yazıp alt alta toplayalım.
          olur. Yani kaç tane 492 oldu˘ gunu hesaplayıp, 2’ye
          bölersek toplamı bulabiliriz. Çünkü her bir ifadeyi iki  T = 1 + 2  + 3 +       + n
                                                               T = n + (n   1) + (n   2) +       + 1
          kez toplamı¸s olduk.
                                                              2T = (n + 1) + (n + 1) +       + (n + 1)
                        491   1
                               + 1 = 50
                           10                           elde edilir. Yani, 2T; n tane (n + 1) sayısının
          oldu˘ gundan, verilen sayıların toplamı :     toplamına e¸sittir. Buradan,
                         50 492                                                     n (n + 1)
                               = 12 300                         2T = n (n + 1) ) T =
                           2                                                            2
          elde edilir.                                  bulunur.
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49