Page 70 - 8_sf_Dahimatik
P. 70

˙
                                            ˙
                                       ˙
                                   DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım                   69
                    Toplam Formülleri                           T = 1 + 3 + 5 +       + 21 2  toplamını
                                                                          2
                                                                     2
                                                                              2
                                                        hesaplayınız.
         Daha önce,
                                     n (n + 1)                    ˙ Istenen toplam
                  1 + 2 + 3 +       + n =
                                        2                    2   2   2       2     2  2   2       2
         oldu˘ gunu görmü¸stük. ¸Simdi de,di˘ ger toplam  T = 1 +2 +3 +     +21   2 + 4 + 6       + 20
         formüllerini görece˘ giz.                      sayısına e¸sittir.
                                                         2
                                                             2
                                                                                        2
                                                                                2
                                                                                    2
                                                                        2
                                                                 2
                                                        2 +4 +6      +20 = 2 2    1 + 2 + 3 +       + 10 2
                                                        oldu˘ gundan,
                                                                        21 22 43    10 11 21
                                                                 T  =             4
                                                                           6           6
                                                                        21 11
                                                                    =        (86   40) = 1771
                                                                          6
                                                        bulunur.
                                                                T = 1 2 + 2 3 + 3 4 +       + 99 100 =?
                                                                  Verilen toplamdaki her bir terimdeki
                                                        büyük çarpanı a¸sa˘ gıdaki gibi yazıp, açarak formüller
                                        
           F Karelerin Toplam Formülü F                 yardımıyla hesaplayabiliriz.

                                                         T = 1 (1+1) +2 (1+2) +3 (1+3) +       +99 (1+99)
                                                                       2
                                                                 2
                                                                             2
                                   n (n + 1) (2n + 1)      = 1+1 +2+2 +3+3 +       +99+99 2
                      2
                  2
                               2
              2
             1 + 2 + 3 +       + n =                                                2  2        2
                                          6                = (1+2+3+       +99) + 1+2 +3 +       +99
                                                              99 100  99 100 199
                                                           =        +
                                                                2         6

                                                              99 100     199
                                                           =         1 +
                                                                2         3
                                                           = 333300:
                        2
                                 2
                   2
                 11 +12 +     +20 toplamını hesaplayınız.
                                                                   2              2
                                                                 1 + 3 1 + 2 + 2 + 3 2 + 2 +       +
                    ˙ Istenen toplam,                     10 + 3 10 + 2 =?

                                                           2
               2   2         2       2  2        2
             1 + 2 +       + 20    1 + 2 +       + 10
                                                                  Verilen toplamı
          de˘ gerine e¸sittir. Buna göre,
                                                            2  2         2
            20 21 41  10 11 21  10 21                     1 + 2 +       + 10  + 3 (1 + 2 +       + 10) + 10 2
                              =      (82   11) = 2485
               6         6        6                     ¸ seklinde yazabiliriz. Buradan,
          bulunur.                                               10 11 21    10 11
                                                                         + 3      + 20 = 570
                                                                    6          2
                              2
                                        2
                          2
                     2
                    1 + 2 + 3 +       + 99 sayısının son
                                                        bulunur.
          rakamı kaçtır? (U ˙ IMO - 2004)
                                                                   1 (1 + 3) + 2 (2 + 3) + 3 (3 + 3) +
                                                         4 (4 + 3) +     +20 (20 + 3) toplamının de˘ geri kaçtır?
          Yanıt : 0: (T = 33 50 199)                     Yanıt : 3500.
   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75