Page 87 - 8_sf_Dahimatik
P. 87

˙
                                       ˙
                                            ˙
         86                        DAHIMATIK - Matematik Yarı¸smalarına Ilk Adım            M.Özdemir
                    20 tane 5 rakamından olu¸san 5555:::555     A sayısının rakamları toplamı 29, B
                                                        sayısının rakamları toplamı ise 17’dir. Buna göre,
          sayısının 3’e bölümünden kalan kaçtır?
                                                                            A   B
                                                        çarpımının 400400 olamayaca˘ gını gösteriniz.

                                                                  A sayısının 3’e bölümünden kalan 2 ve B
                                                         sayısının 3’e bölümünden kalan 2’dir. O halde, A B
                                                        sayısının 3’e bölümünden kalan 1 olmalıdır. Fakat,
          Yanıt : 1:                                    400400 sayısının 3’e bölümünde kalan 2 oldu˘ gundan,
                                                         A B çarpımı 400400 olamaz.
                    1’den 100’e kadar sayılar yanyana
          yazılarak elde edilen sayının 3’e bölümünden kalan
          nedir?




                                                                n sayısı, 3 basamaklı m sayısının
                                                         rakamlarının yerleri de˘ gi¸stirilerek ekde edilebiliyor.
                                                                       m   n = 114678
          Yanıt : 1:
                                                         oldu˘ guna göre n sayısının onlar basama˘ gındaki
                                                         rakam rakam kaçtır?

                                                                   n ve m üç basamaklı oldu˘ gundan, ve
                                                         sayının çarpımı 3’e bölündü˘ günden, hem m hem de n;
                                                         3’e bölünmelidir.
           F Çarpımın 3 ile Bölümü F
                                                                                    2
                                                                  n m = 114 678 = 2 3  23 277
          a b çarpımının 3’e bölümünden kalan, a ve b sayılarının
                                                         e¸sitli˘ gine göre,
          3’e bölümünden kalanlarının çarpımının 3’e bölümün-
          den kalanına e¸sittir.                             n = 3 277 = 831 veya n = 3 2 23 = 138
          Örne˘ gin,                                     olabilir. O halde, onlar basama˘ gındaki rakam 3 olur.
                             23 17
          çarpımının 3’e bölümünden kalan 2 2 = 4’ün 3’e
          bölümünden kalana e¸sittir, yani 1’dir.



                                                                n 2 Z için, (2n   1) (2n + 1) çarpımının
                                                         3’e bölümünden kalan kaç olabilir? Buna göre, bu
                                                         çarpımın sonucunda elde edilen sayının rakamları
                                                         toplamı 100 olabilir mi?

                                                                  (2n   1) (2n + 1) çarpımında,
                                                            n = 1 ise, kalan 0,
                    13579 24680 sayısının 3’e bölümünden
                                                            n = 2 ise kalan 0,
          kalan kaçtır?
                                                            n = 3 ise kalan 2
                                                         olur. Yani, kalan ya 0 ya da 2’dir. 1 olamaz. O halde,
                                                         (2n   1) (2n + 1) çarpımının sonucunda elde edilen
                                                         sayının rakamları toplamının da 3’e bölümünden kalan
                                                         1 olamaz. 100’ün rakamları toplamı 1 oldu˘ gundan,
                                                         rakamları toplamı 100 olamaz.

          Yanıt : 2:
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92