Page 141 - og_2_olimpiyat
P. 141

Bu genel terime sahip dizide her n tam sayısı için tek bir kural/işlem değil de üç farklı duruma
             Çözüm
                       göre işlem tanımlanmış. Üç ile bölünebilme durumuna bakılarak istenen terimleri şöyle bulunur;
                       a    = 1 - 2 = -1     (k nın 1 değeri için n = 3 . 1 + 1 = 4 olduğundan)           5. Bölüm
                        4
                       a   = 2 . 14 = 28      (k nın 14 değeri için n = 3 . 14 + 2 = 44 olduğundan)
                        44
                       a   = 148 + 2 = 150    (k nın 148 değeri için n = 3 . 148 = 444 olduğundan)
                        444
                       Sonuç olarak a  + a  + a   toplamı -1 + 28 + 150 = 177 ye eşittir.
                                   4   44  444


            Örnek             13 n 
                               −
              14        a ( )=       dizisinin kaçıncı terimi -2 dir?
                          n
                                  5
                              2 n − 

                       Dizide hangi n değeri için -2 elde edileceği biçiminde okuyabilirsin. Bu durumda dizinin genel
             Çözüm                                                                  −
                       terimi ile -2 sayısını eşitleyen n pozitif tam sayısını bulmalısın. Buna göre   13n  =−  den içler
                                                                                           2
                                                                                   2 −n  5
                       dışlar çarpımı ile 1 - 3n = -4n + 10  olur. Sonuç olarak 4n - 3n = 10 - 1 den n = 9 olduğuna göre
                       dizinin 9. terimi -2 dir.



            Örnek         2n +        21                                                                DİZİLER Aritmetik Dizi Geometrik Dizi (Çoğu Gitti Azı Kaldı)
                             3
              15                dizisinin  22  olan teriminden bir önceki terimi kaçtır?
                             5
                          3n − 




                             21                                2n +  3  21
             Çözüm     Dizide  22  olan teriminin kaçıncı terim olduğunu   3n −  5  =  22   eşitliğinden yararlanarak bulalım.
                       İçler dışlar çarpımı ile 44n + 66 = 63n - 105 den 171 = 19n ve n = 9 olur. Bu durumda 9. terimden
                                                                 +
                                                               .
                                                              28 3
                       bir önceki 8. terimi bulacağız. Buna göre,  a =   den (a ) dizisinin verilen teriminden bir
                                                           8  38 5        n
                                                                 −
                                                               .
                       önceki terimi a  = 1 dir.
                                   8
            Örnek              n −15 
              16        a ( )=       dizisinin kaç terimi negatiftir?
                          n
                              2 n − 
                                  7
                       Kaç n pozitif tam sayısı için negatif sonuç elde edileceğini   n −15  < 0  eşitsizliğinin çözüm küme-
             Çözüm                                                    2 n − 7
                       sine bakarak söyleyebiliriz. Bu eşitsizliğin kritik değerleri n = 15 ve n =   7   dir. İfade için işaret
                                                                                  2
                       incelemesini gösteren bir tablo oluşturalım;
                                              7
                        n değerleri  -∞       2      15   ∞

                         n −15  < 0                          Tablodan anlaşılacağı üzere
                         2 n − 7        +        -      +
                                                                                         7
                       dizinin genel teriminde kullanıldığında negatif sayı bulunmasını sağlayan değerler   2    <  n  <  15 ara-
                                                  n −15  
                       lığındadır. Sonuç olarak  a ( )=   dizisinin 11 terimi (4., 5., 6., . . . , 14. terimler) negatiftir
                                             n       
                                                 2 n − 
                                                     7
                                                                                      ALTIN NOKTA   141
   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146